Αυτοκτονικότητα, αυτοκτονίες και Κρίση

Στατιστικά στοιχεία

* Το τρέχον παγκόσμιο ποσοστό αυτοκτονιών είναι: 10.07 ανά 100.000 άτομα
* Ένα εκατομμύριο κατά προσέγγιση ο αριθμός των αυτοκτονιών σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο.
* Κάθε 40 δευτερόλεπτα κάποιος πεθαίνει από αυτοκτονία.
* 60 τοις εκατό αύξηση σε ποσοστά αυτοκτονιών παγκοσμίως στο διάστημα των τελευταίων 45 ετών.
* Εκδηλώνονται 20 αποτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας για κάθε επιτυχημένη.
* Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να επιχειρήσουν αυτοκτονία, ενώ οι άνδρες είναι πολύ πιο πιθανό να πετύχουν τελικώς τον θάνατο τους.
* Την θλιβερή πρωτιά παγκοσμίως κατέχει η Γροιλανδία με 108,1 αυτοκτονίες στους 100.000, ακολουθούμενη από την Λιθουανία (31,8/100.000), Νότια Κορέα (31,7), Γουινέα (26,4), Καζακστάν (25,6) κλπ.
* Την πρώτη θέση παγκοσμίως σε αυτοκτονίες εφήβων κατέχει η Ρωσική Ομοσπονδία όπου ένας στους δώδεκα εφήβους ηλικίας 15-19 ετών αποπειράται κάθε χρόνο να αυτοκτονήσει ενώ υπολογίζεται ότι 20 έφηβοι ανά 100.000 βάζουν τέλος στη ζωή τους κάθε χρόνο στη Ρωσία, ποσοστό που είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το μέσο όρο στον υπόλοιπο κόσμο, ακολουθούμενη από το Καζακστάν και τη Λευκορωσία. Έρευνες απέδωσαν τον αυξημένο αριθμό αγοριών που αυτοκτονούν στη χρήση ναρκωτικών και την κατανάλωση αλκοόλ. Ωστόσο, το ποσοστό των αυτοκτονιών και των αποπειρών αυτοκτονίας αυξήθηκε κατά 35-37% στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τη Ροσποτρεμπνάντζορ.
* Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ποσοστό των αυτοκτονιών μειώθηκε ετησίως κατά 1,9% από το 2000 έως το 2008. Σύμφωνα όμως με μία πρόσφατη έρευνα το ποσοστό των αυτοκτονιών στην Ευρώπη μετά την έναρξη της κρίσης, είναι εντυπωσιακά αυξημένο. Έτσι κατά τη διάρκεια της περιόδου 2007 – 2009 που η ανεργία αυξήθηκε στα 27 κράτη μέλη κατά 35%, το ποσοστό των αυτοκτονιών αυξήθηκε τουλάχιστον 5%. Η αύξηση του ποσοστού αυτού παρατηρείται σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. πλην Αυστρίας, όπου υπήρξε ελαφρά μείωση του ποσοστού των αυτοκτονιών.
* Από ό,τι φαίνεται η Οικονομία είναι ο κύριος λόγος για την αύξηση των αυτοκτονιών στην χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια. Το φαινόμενο σε αυτήν την έκταση, έκανε πρώτη φορά την εμφάνισή του το 1998 στη Νότια Κορέα και τιτλοφορήθηκε από τον Τύπο ως «αυτοκτονίες του ΔΝΤ» επειδή οι αυτόχειρες φέρονταν να πιστεύουν ότι η απώλεια της εργασίας και των πόρων προς το ζην ήταν αποτέλεσμα των μεταρρυθμιστικών πολιτικών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο οι αυτόχειρες στη Νότια Κορέα είχαν αυξηθεί κατά 45%. Σύντομα ο όρος «IMF SUICIDES» θα εμφανιζόταν και στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία.
Σε έρευνα που δημοσιεύεται στο British Medical Journal εκτιμάται ότι η κρίση ευθύνεται για 5.000 επιπλέον αυτοκτονίες το 2009 στις 54 χώρες που εξετάζονται. Η Ελλάδα περιλαμβάνεται στη λίστα, παρουσιάζει όμως περίπου στάσιμo ρυθμό αυτοκτονιών, αφού η κρίση δεν είχε γίνει ακόμα αισθητή στην πραγματική οικονομία το 2009, έτος το οποίο εξέτασαν οι ερευνητές. (πηγή ΒΗΜΑ 18/9/2013). Σε συνοδευτικό editorial που δημοσιεύεται στο ίδιο τεύχος της επιθεώρησης, δύο ειδικοί στο θέμα της αυτοκτονίας (ο Κιθ Χότον του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και η Καμίλα Χο του Πανεπιστημίου του Νορθάμπτον) επικαλούνται προηγούμενες μελέτες για μεμονωμένες χώρες, οι οποίες έδειχναν «ότι οι χώρες που έχουν υιοθετήσει μέτρα ύφεσης βλέπουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις αυτοκτονίες και σε άλλα προβλήματα υγείας».
Οι συντάκτες του άρθρου εκτιμούν ακόμα ότι «ενεργά προγράμματα προκειμένου να διατηρήσει ο κόσμος τις θέσεις εργασίας του ή να βρει δραστηριότητα με νόημα μπορεί να περιορίσουν ή να αντισταθμίσουν το πρόβλημα». Η επιθεώρηση φιλοξενεί επίσης ξεχωριστό editorial για τα ψυχικά προβλήματα των νέων που παραμένουν εκτός της αγοράς εργασίας.
* Ο Αλέξανδρος Κεντικελένης, από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, μελέτησε τη σχέση της αύξησης των ποσοστών της ανεργίας με τις αυτοκτονίες. «Μια κύρια πτυχή των κρίσεων είναι η αύξηση της ανεργίας και μελέτες των κρίσεων στην Ευρώπη μεταξύ του 1970 και του 2007 έδειξαν ότι αύξηση της τάξης του 1% στην ανεργία σχετίζονταν με αύξηση κατά 0,79% στις αυτοκτονίες. Περιπτώσεις ραγδαίας αύξησης της ανεργίας σχετίζονταν με ακόμα μεγαλύτερη αύξηση στο ποσοστό των αυτοκτονιών». Σε έρευνα του Κέμπριτζ για τις ευρωπαϊκές χώρες έως και το 2009 περιελήφθησαν η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία που εντάχθηκαν σε προγράμματα του ΔΝΤ. Από αυτήν προκύπτει ότι λίγο καιρό αφού σημείωσαν άνοδο τα ποσοστά της ανεργίας το 2008 αυξήθηκαν και οι αυτόχειρες – για την ακρίβεια, άνοδος της ανεργίας κατά 3% συνδεόταν με αύξηση στις αυτοκτονίες κατά 4,45% για τις ηλικίες κάτω των 65. Το πρόβλημα έχει λάβει τέτοιες εκρηκτικές διαστάσεις, που για παράδειγμα στην Βουλγαρία πρόσφατα έγιναν δεήσεις από όλες τις θρησκευτικές κοινότητες όλων των θρησκειών, υπέρ της μείωσης του φαινομένου!
* Η Ελλάδα κατείχε μια από τις χαμηλότερες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη των αυτοκτονιών, με 2,5/100.000 το 2000. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε το 2009 στο 3,5/100.000, ενώ σε εκτενές άρθρο τους οι Financial Times αναφέρουν την εκτόξευση του αριθμού των αυτοκτονιών κατά 37% από το 2009 έως το 2011 σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Επισημαίνει μάλιστα ότι το ποσοστό ενδέχεται να είναι ακόμη υψηλότερο καθώς σε αρκετές περιπτώσεις οι θάνατοι δεν δηλώνονται ως αυτοκτονία, εν μέρει και λόγω της θέσης της Εκκλησίας. Σήμερα, το ποσοστό αυτοκτονιών στην Ελλάδα υπολογίζεται στο >5/100.000. Η σχέση ανδρών/γυναικών ως προς τις επιτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας, ήταν και είναι στο 6:1

Το διάστημα 2000-2009 οι αυτοκτονίες στη χώρα μας ήταν συνολικά 3.661, με τα περιστατικά να παραμένουν σταθερά στα 350-400 ανά έτος. Μετά την Αττική, η Κρήτη είναι η περιοχή με τις περισσότερες κλήσεις στο 1018. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του επιστημονικού περιοδικού «The Lancet», κατά την περίοδο 2007-2009 οι αυτοκτονίες στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 17%, κατατάσσοντας την πρώτη σε ποσοστό αύξησης των αυτοκτονιών σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα στα τέλη του 2012 το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, κατά την περίοδο 1.1.2009 – 28.8.2012 οι τελεσθείσες αυτοκτονίες και οι απόπειρες ανήλθαν σε 3.124 πανελλαδικά. Τα περιστατικά αυτοκτονιών ανήλθαν σε 677 το 2009, 830 το 2010, 927 το 2011 και 690 από την 1η Ιανουαρίου έως τις 23 Αυγούστου του 2012.
Οι αριθμοί αυτοί αμφισβητούνται από τους ειδικούς, διότι πολλές αυτοκτονίες δεν δηλώνονται ως τέτοιες, λόγω της σθεναρής στάσης που κρατά η Επίσημη Εκκλησία, να μην δέχεται την θρησκευτική ταφή στους αυτόχειρες. Επίσης, πολλοί θάνατοι που αποδίδονται σε επικίνδυνες συμπεριφορές (υπερκατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών, επικίνδυνη οδήγηση κλπ), είναι εν δυνάμει αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές από άτομα που διστάζουν να καταστρώσουν σχέδιο αυτοκτονίας. Δεν υπάρχει ακόμα καμία καταγραφή και επίσημα στοιχεία για τις εκδηλούμενες απόπειρες αυτοκτονίας, που επίσης έχουν αυξηθεί σύμφωνα με τα όποια στοιχεία αντλούνται από τα επείγοντα των Νοσοκομείων.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαρά Σπηλιοπούλου:
«- το 2012 καταγράφηκε διπλάσιος αριθμός αυτοκτονιών σε σχέση με το 2011
– οι περισσότεροι επιλέγουν να αυτοκτονήσουν δι’ απαγχονισμού, στη συνέχεια ακολουθούν οι πτώσεις από ύψος και ο αυτοπυροβολισμός
– σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου είναι τα οικονομικά προβλήματα.», ενώ αξιοσημείωτη αύξηση παρουσίασαν οι αυτοκτονίες και οι απόπειρες σε εφήβους. Ο καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλης Κονταξάκης, και η ομάδα του κατέληξαν έπειτα από έρευνα που πραγματοποίησαν στο συμπέρασμα ότι το φαινόμενο της αυτοχειρίας σχετίζεται με την παρατεινόμενη ανεργία.

Οι κλήσεις στη μία εθνική γραμμή βοήθειας για την αυτοκτονία (1018 – http://www.suicide-help.gr/ καθώς και http://www.klimaka.org.gr/newsite/index.htm) σημειώνουν αύξηση η οποία αγγίζει το 70%. Σύμφωνα με τον κοσμήτορα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας Γιάννη Κυριόπουλο, «το 23% των ατόμων με ψυχικό νόσημα έχει χρέη, οι άνεργοι αποτελούν την πιο ευάλωτη πληθυσμιακή ομάδα και οι συνταξιούχοι αποτελούν με τη σειρά τους «παράπλευρη απώλεια» της οικονομικής κρίσης».
«Τη στιγμή κατά την οποία ολόκληρος ο κοινωνικός ιστός αποδομείται, η επισφάλεια και η ανασφάλεια ‘σημαδεύουν’ ψυχικά και κοινωνικά με κύριο χαρακτηριστικό την έλλειψη ελπίδας για το μέλλον, η προσωπική ευαλωτότητα συναντά όλη αυτή την τεράστια οικονομική κρίση, και την ίδια ώρα μειώνονται οι ειδικές δράσεις υπέρ των κοινωνικά ευπαθών ομάδων, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της κατάθλιψης ευρύτερα, είναι επόμενος ο πολλαπλασιασμός αντίστοιχων φαινομένων. Θεωρώ ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός πρωτοφανούς φαινομένου για την ελληνική κοινωνία», δηλώνει ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κ. Στέλιος Στυλιανίδης.
Το ποσοστό αυτοκτονιών έχει αυξηθεί από 2,8 ανά 100.000 πληθυσμού το 2008 σε 5,2 το 2010. Η πιο πρόσφατη εθνική επιδημιολογική έρευνα δείχνει «υψηλή θετική συσχέτιση ανάμεσα στην εκδήλωση επιθυμίας θανάτου και την ανεργία, αλλά και την εμφάνιση σοβαρής ψυχοπαθολογίας και ανεργίας» (καθηγ. Ψυχιατρικής Ιωαννίνων Βένος Μαυρέας – Mavreas et al., 2010). Ένας στους 6 Έλληνες ηλικίας 18-70 έχει αναπτύξει κλινικά σημαντική ψυχοπαθολογία και ένας στους 12 (600.000) σοβαρή ψυχοπαθολογία. Το 75% του πληθυσμού που εμφανίζει κάποιου είδους ψυχοπαθολογία δεν λαμβάνει θεραπεία για το πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζει.
«Δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνεργοι ή όλοι οι άστεγοι αυτοκτονούν, αλλά η οικονομική κρίση και η έλλειψη προοπτικής και ελπίδας για το μέλλον ενεργοποιεί το έλλειμμα ανθεκτικότητας του καθένα και ενεργοποιεί και αυτοκαταστροφικούς μηχανισμούς σαν μοιραίο μέσο επίλυσης αυτής της αντίφασης», τονίζει ο επιστημονικός διευθυντής της ΕΠΑΨΥ κ. Στέλιος Στυλιανίδης. Ο ίδιος διαισθάνεται ότι «η πρόβλεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. για την ανάδειξη της κατάθλιψης ως της πρώτης αιτίας νόσου και επιβάρυνσης ανά την υφήλιο το 2020, θα επισπευστεί στο 2015 υπό την ώθηση μιας Ευρώπης που καταρρέει οικονομικά».

Αντιμετώπιση του φαινομένου – Βοήθεια στον αυτοκτονικό

Η συνολική αντιμετώπιση του φαινομένου, ξεκινώντας από την πρόληψη έως την αντιμετώπιση των αιτιών που συντηρούν τέτοια δραματικά φαινόμενα, έχουν να κάνουν με πολύπλευρες πολιτικο-οικονομικο-κοινωνικές παρεμβάσεις, δεν μπορούν να αναλυθούν σε αυτό το άρθρο, ειδικά δε μάλιστα όταν κάκιστα δεν υπάρχει και καθολική συμφωνία για τα αίτια και τις λύσεις. Θα αρκεστούμε λοιπόν να δώσουμε κάποιες συμβουλές τόσο στους ανθρώπους που έχουν σκεφτεί, σχεδιάσει ή αποπειραθεί ήδη να αυτοκτονήσουν, καθώς και στους οικείους τους.

Κοινές παρερμηνείες και λάθος αντιλήψεις για αυτοκτονία:

ΛΑΘΟΣ: Οι άνθρωποι που μιλούν για αυτοκτονία δεν θα το κάνουν πραγματικά.
Σχεδόν ο καθένας που διαπράττει ή αποπειράται αυτοκτονία έχει δώσει κάποια ένδειξη ή προειδοποίηση. Μην αγνοείτε τις απειλές αυτοκτονίας. Δηλώσεις όπως «Θα το μετανιώσετε όταν θα είμαι νεκρός”, “δεν μπορώ να δω καμία διέξοδο», – δεν έχει σημασία πόσο επιπόλαια ή χαριτολογώντας λέχθηκαν, μπορεί να υποδηλώνουν σοβαρό αυτοκτονικό ιδεασμό.
ΛΑΘΟΣ: Όποιος προσπαθεί να σκοτώσει τον εαυτό του / της πρέπει να είναι τρελός.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που αυτοκτονούν δεν είναι παράφρονες. Έντονη δυσφορία και συναισθηματικός πόνος δεν είναι κατ ‘ανάγκη σημάδια ψυχικής ασθένειας.
ΛΑΘΟΣ: Εάν ένα άτομο είναι αποφασισμένο να σκοτώσει τον εαυτό του / της, τίποτα δεν πρόκειται να τον/την σταματήσει.
Ακόμη και με την πιο σοβαρή κατάθλιψη το άτομο έχει ανάμεικτα συναισθήματα σχετικά με το θάνατο, αμφιταλαντεύσεις μέχρι την τελευταία στιγμή και έντονη αμφιθυμία μεταξύ του να ζήσουν ή να πεθάνουν. Οι περισσότεροι αυτοκτονικοί άνθρωποι δεν θέλουν τον θάνατο – θέλουν τον πόνο τους να σταματήσει.
ΛΑΘΟΣ: Οι άνθρωποι που τελικώς αυτοκτονούν είναι άνθρωποι που ήταν απρόθυμοι να ζητήσουν βοήθεια .
Μελέτες των θυμάτων αυτοκτονίας έχουν δείξει ότι περισσότερο από το ήμισυ είχε ζητήσει ιατρική βοήθεια έως και έξι μήνες πριν από το θάνατό τους.
ΛΑΘΟΣ: Μιλώντας για αυτοκτονία μπορεί να τους βάλει κάποιος την ιδέα.
Το αντίθετο είναι η αλήθεια – το να φέρετε το θέμα της αυτοκτονίας και συζητώντας το ανοιχτά είναι ένα από τα πιο χρήσιμα πράγματα που μπορείτε να κάνετε.

Πάρτε οποιοδήποτε αναφορά αυτοκτονίας ή αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς σοβαρά. Δεν είναι μόνο ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι το άτομο σκέφτεται την αυτοκτονία – είναι μια κραυγή για βοήθεια.

Προειδοποιητικά σημάδια αυτοκτονίας
Μιλώντας για αυτοκτονία	Κάθε συζήτηση για την αυτοκτονία, θάνατο, ή αυτοτραυματισμό, όπως “Μακάρι να μην είχα γεννηθεί”, “Αν σε ξαναδώ …” και “θα ήθελα καλύτερα να ήμουν νεκρός.”
Αναζητώντας θανατηφόρα μέσα	Αναζητώντας πρόσβαση σε όπλα, χάπια, μαχαίρια, ή άλλα αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μια απόπειρα αυτοκτονίας.
Ενασχόληση με τον θάνατο	Ασυνήθιστη ενασχόληση με τον θάνατο, ή με τη βία. Γράφοντας π.χ. ποιήματα και ιστορίες σχετικά με το θάνατο.
Καμία ελπίδα για το μέλλον	Αισθήματα απελπισίας, απόγνωσης και εγκλωβισμού («Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να βγω από αυτό που μου συμβαίνει»). Πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν θα γίνουν ποτέ καλύτερα.
Αυτο-απέχθεια, μίσος για τον εαυτό, έντονη αυτοενοχοποίηση	Αισθήματα αναξιότητας, ενοχής, ντροπής, και μίσος για τον εαυτό. Αίσθημα σαν να είναι βάρος για τους άλλους («Ο καθένας θα είναι καλύτερα χωρίς εμένα»).
Ξαφνική ενασχόληση με τακτοποίηση σημαντικών υποθέσεων.	Κάνοντας διαθήκη. Προβαίνοντας σε δωρεές περιουσιακών στοιχείων. Γραφειοκρατικές ρυθμίσεις για τα μέλη της οικογένειας.
Αποχαιρετώντας	Ασυνήθεις ή απρόσμενες επισκέψεις ή προσκλήσεις προς την οικογένεια και τους φίλους. Αποχαιρετώντας τους ανθρώπους σαν να μην πρόκειται να δει ξανά.
Απόσυρση από τους άλλους	Αποσύρεται από τους φίλους και την οικογένεια. Αύξηση της κοινωνικής απομόνωσης. Έντονη επιθυμία για απομόνωση.
Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά	Αυξημένη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών, απερίσκεπτη οδήγηση, χαοτικό σεξ. Έκθεση σε περιττούς κινδύνους σαν «επιθυμία θανάτου».
Ξαφνική αίσθηση ηρεμίας	Μια ξαφνική αίσθηση ηρεμίας και ευτυχίας, μετά από περίοδο έντονης κατάθλιψης μπορεί να σημαίνει ότι το άτομο έχει πάρει απόφαση να αυτοκτονήσει.

Όταν μιλάμε με ένα αυτοκτονικό άτομο

Πρέπει:

– Να είστε μόνοι σας. Αφήστε να εννοηθεί με σαφή τρόπο, ότι το άτομο απέναντι σας δεν χρειάζεται να νιώθει μόνο του πια. Οι «σωστές» λέξεις συχνά είναι ασήμαντες. Αν πραγματικά ενδιαφέρεστε, η φωνή και η τρόπος σας θα το αποδείξουν.
– Ακούστε. Αφήστε το αυτοκτονικό άτομο να ξεφορτώσει την απελπισία του, και να εκτονώσει το θυμό του. Δεν έχει σημασία πόσο αρνητικό περιεχόμενο φαίνεται να έχει η συνομιλία – το γεγονός ότι υπάρχει είναι ένα θετικό σημάδι.
– Να παραμείνετε ήρεμος, μη επικριτικός, και γεμάτος αποδοχή στα λεχθέντα, όσο και αν σας σοκάρουν. Ο φίλος σας ή το μέλος της οικογένειας σας, κάνει το σωστό πράγμα μιλώντας για τα συναισθήματα του / της.
– Προσφορά ελπίδας. Καθησυχάστε το άτομο ότι η βοήθεια είναι διαθέσιμη και ότι ο αυτοκτονικός ιδεασμού είναι προσωρινός. Δώστε στο άτομο να καταλάβει ότι η ζωή του είναι σημαντική για εσάς.
– Εάν το πρόσωπο λέει τα πράγματα όπως, «είμαι τόσο πιεσμένος/η, δεν μπορώ να συνεχίσω», να κάνετε άφοβα την ερώτηση: «έχεις σκέψεις αυτοκτονίας;» Θα καταλάβει έτσι ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά και ότι τους παίρνετε στα σοβαρά, ώστε πλέον να μοιραστεί τον πόνο του μαζί σας.

Δεν πρέπει:

– Αποφύγετε να λέτε πράγματα όπως: «Έχεις τόσα πολλά για να ζήσεις ακόμα», «η αυτοκτονία σου θα βλάψει την οικογένειά σου», ή «Κοιτάξτε τη φωτεινή πλευρά της ζωής». Τίποτα από όλα αυτά δεν έχει νόημα για έναν αυτοκτονικό.
– Να σοκαριστείτε, να κάνετε διάλεξη για την αξία της ζωής, ή να πείτε ότι η αυτοκτονία είναι λάθος.
– Αρνηθείτε να ορκιστείτε εχεμύθεια. Μια ζωή είναι σε κίνδυνο και μπορεί να χρειαστεί να μιλήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ακεραιότητα του ατόμου. Αν τελικά υποσχεθείτε κάτι τέτοιο, ίσως θα χρειαστεί να μην κρατήσετε τον λόγο σας.
– Να προσφέρετε τρόπους για να διορθώσετε τα προβλήματά τους, ή να δώσετε συμβουλές, ή να τους κάνετε να αισθάνονται σαν να πρέπει να δικαιολογήσουν τις αυτοκτονικές ιδέες τους. Το θέμα δεν είναι πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα τους, αλλά πόσο άσχημα αυτό τους πληγώνει.
– Να κατηγορείτε τον εαυτό σας. Δεν μπορείτε να «διορθώσετε» την κατάθλιψη κάποιου. Η ευτυχία του αγαπημένου σας προσώπου, ή η έλλειψη της δεν είναι δική σας ευθύνη.

Επίπεδο του κινδύνου αυτοκτονίας

Χαμηλό – Μερικές σκέψεις αυτοκτονίας. Κανένα σχέδιο αυτοκτονίας. Λέει αυτός ή αυτή ότι δεν θα αυτοκτονήσει.

Μέτρια – Σκέψεις αυτοκτονίας. Ασαφές σχέδιο που δεν είναι πολύ θανατηφόρο. Λέει αυτός ή αυτή ότι δεν θα αυτοκτονήσει.

Υψηλό – Σκέψεις αυτοκτονίας. Ειδικό σχέδιο που είναι ιδιαίτερα θανατηφόρο. Λέει αυτός ή αυτή ότι δεν θα αυτοκτονήσει.

Σοβαρό – Σκέψεις αυτοκτονίας. Ειδικό σχέδιο που είναι ιδιαίτερα θανατηφόρο. Λέει αυτός ή αυτή θα αυτοκτονήσει με απόλυτη βεβαιότητα και σιγουριά.

Βοηθώντας ένα αυτοκαταστροφικό πρόσωπο:

– Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια. Κάνουμε ό, τι είναι δυνατόν για να λάβει ένα αυτοκαταστροφικό άτομο τη βοήθεια που αυτός ή αυτή χρειάζεται. Καλέστε μια γραμμή κρίσης για συμβουλές και παραπομπές (το τηλέφωνο 1018). Ενθαρρύνετε το άτομο να δει έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, και βοηθήστε τον στην αναζήτηση.
– Παρακολούθηση της θεραπείας. Εάν ο γιατρός συνταγογραφήσει φάρμακα, βεβαιωθείτε ότι ο φίλος σας ή αγαπημένος σας ακολουθεί τις οδηγίες. Να είστε ενήμεροι για τις πιθανές παρενέργειες και να ενημερώσετε το γιατρό εάν το άτομο φαίνεται να χειροτερεύει. Απαιτείται συχνά αρκετός χρόνος και επιμονή για το φάρμακο ή εν γένει την θεραπεία που είναι κατάλληλη για ένα συγκεκριμένο πρόσωπο.
– Να είστε ενεργά κοντά του. Μην λέτε, «Τηλεφώνησέ μου αν χρειαστείς κάτι» είναι πολύ αόριστο. Μην περιμένετε το άτομο να σας τηλεφωνήσει ή και να ανταπαντήσει τις κλήσεις σας.
– Ενθαρρύνετε τις θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής του, όπως υγιεινή διατροφή, αφθονία ύπνου, βόλτες έξω στον ήλιο ή στη φύση για τουλάχιστον 30 λεπτά κάθε μέρα. Η άσκηση είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική, δεδομένου ότι απελευθερώνει ενδορφίνες, ανακουφίζει από το στρες, και προωθεί την συναισθηματική ευεξία.
– Καταστρώστε ένα σχέδιο ασφάλειας. Βοηθήστε το πρόσωπο να σχεδιάσει μια σειρά από βήματα που αυτός ή αυτή θα υποσχεθεί ότι θα ακολουθήσει κατά τη διάρκεια μιας κρίσης αυτοκτονικότητας. Θα πρέπει να προσδιοριστούν τυχόν κίνητρα που μπορεί να οδηγήσουν σε κρίση αυτοκτονικότητας, όπως μια επέτειος απώλειας ή πένθους, το αλκοόλ, ή το στρες από τις σχέσεις (επαγγελματικές ή προσωπικές). Επίσης, θα πρέπει τα τηλέφωνα επικοινωνίας με το γιατρό ή φίλων και μελών της οικογένειας να είναι άμεσα προσβάσιμα.
– Απομακρύνετε πιθανά μέσα αυτοκτονίας , όπως μαχαίρια, χάπια,, ξυραφάκια, ή πυροβόλα όπλα. Αν το άτομο είναι πιθανό να λάβει υπερβολική δόση της χορηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής, κρατήστε τα φάρμακα κλειδωμένα ή χορηγείτε κάθε φορά μόνο τόσο όσο απαιτείται.
– Συνεχίστε την υποστήριξή σας για πολύ χρόνο. Ακόμη και εάν η κρίση έχει περάσει, μείνετε σε επαφή με το πρόσωπο, ελέγχοντας περιοδικά την κατάσταση του. Η υποστήριξή σας είναι ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί ότι ο φίλος σας ή ο αγαπημένος παραμένει σε τροχιά ανάκαμψης.

Αυτοκτονία στην εφηβεία:

Εκτός από τους γενικούς παράγοντες κινδύνου για αυτοκτονία, οι έφηβοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο αυτοκτονίας.
Η Εφηβική Αυτοκτονία είναι ένα σοβαρό και αυξανόμενο πρόβλημα. Η εφηβεία μπορεί να είναι συναισθηματικά ταραχώδης και αγχωτική. Οι έφηβοι αντιμετωπίζουν πιέσεις για να πετύχουν σε όλους τους τομείς και να παραμείνουν «in». Μπορούν να νιώσουν πλήγμα στην αυτοεκτίμηση τους και συναισθήματα αποξένωσης. Σε κάποιους εφήβους, αυτό οδηγεί στην αυτοκτονία. Η κατάθλιψη είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση αυτοκτονικότητας στους εφήβους. Περισσότερα διαβάστε στο άρθρο μου: ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ (Ελευθεροτυπία) καθώς και εκτενέστερα εδώ.

Αυτοκτονία στους ηλικιωμένους:

Τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών από κάθε ηλικιακή ομάδα συμβαίνουν μεταξύ των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω. Ένας παράγοντας που συμβάλλει είναι η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους που συχνά είναι αδιάγνωστη και χωρίς θεραπεία.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για αυτοκτονία σε ηλικιωμένους περιλαμβάνουν:

– Πρόσφατος θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου
– Σωματική ασθένεια, αναπηρία ή χρόνιος πόνος
– Η απομόνωση και η μοναξιά
– Σημαντικές αλλαγές στη ζωή, όπως είναι η συνταξιοδότηση
– Η απώλεια της ανεξαρτησίας
– Η απώλεια της αίσθησης του σκοπού

Τα προειδοποιητικά σημάδια είναι τα ίδια όπως και στους νεότερους ενήλικες. Συχνά οι απόπειρες καταλήγουν σε επιτυχημένες και λόγω της ήδη βεβαρυμμένης βιολογικής κατάστασης των ηλικιωμένων.