Στις αρχές του 2012 ο Φορέας Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού και Κοινωνικού Κεφαλαίου για την αντιμετώπιση του Κοινωνικού Αποκλεισμού «Η Κλίμακα» επιχείρησε να κάνει μια πρώτη επίσημη καταγραφή του προφίλ των ανθρώπων που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον εφιάλτη της έλλειψης στέγης παίρνοντας προσωπικές συνεντεύξεις από 214 άστεγους Έλληνες και αλλοδαπούς στην Αθήνα.
Τα στοιχεία της έρευνας είναι αποκαλυπτικά του προφίλ των νεοαστέγων της πρωτεύουσας.
• Δύο στους τρεις εκ των ερωτηθέντων (64,8%) κατέληξαν να κοιμούνται στον δρόμο τα δύο τελευταία χρόνια, ενώ ένας στους πέντε έχασε την ασφάλεια της στέγης τους έξι τελευταίους μήνες.
• Έλληνες με σημαντικά οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα.
• Εννέα στους δέκα αστέγους είναι Έλληνες, ενώ ένας στους δύο (47,1%) καταδεικνύει ως βασική αιτία της διαβίωσης εκτός στέγης τα οικονομικά προβλήματα και την ανεργία.
• Σχεδόν ένας στους πέντε (17,3%) αναφέρεται στην ανεπαρκή οικογενειακή στήριξη.
• Το ποσοστό των αστέγων που εμφανίζονται στην έρευνα να αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα ή να είναι χρήστες ναρκωτικών ουσιών δεν ξεπερνά το 8,6%.
Πτυχιούχοι στον δρόμο
Ενδεικτική των συνεπειών της οικονομικής κρίσης στη μικροαστική τάξη είναι το επίπεδο της εκπαίδευσης των αστέγων, αφού ένας στους πέντε (ποσοστό 19,6%) δηλώνει απόφοιτος ΑΕΙ ή ΤΕΙ και ένας στους τέσσερις απόφοιτος λυκείου (25,2%).
Έμποροι που είδαν τις επιχειρήσεις τους να καταρρέουν και μισθωτοί οι οποίοι απασχολούνταν σε κλάδους που έπληξε η κρίση, όπως τα τεχνικά και τουριστικά επαγγέλματα και οι κατασκευαστικές εταιρείες, αποτελούν το 81% των αστέγων στην Αθήνα.
Όσον αφορά την οικογενειακή τους κατάσταση, το 45% υποστήριξε ότι είναι διαζευγμένος ή σε διάσταση, ενώ το 42% είναι παντρεμένος. Ένας στους δύο δήλωσε πως έχει παιδιά, με τα οποία όμως διατηρεί από ελάχιστες έως ανύπαρκτες επαφές, παρ’ ότι οι συγγενείς τού σχεδόν 65% γνωρίζουν πως κοιμούνται στον δρόμο, αλλά είτε δεν θέλουν είτε αδυνατούν να τους βοηθήσουν, αφού αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οικογένειες επιλέγουν να διαλυθούν για να επιβιώσουν, με τους γονείς να επιλέγουν να στείλουν τα παιδιά στον παππού και τη γιαγιά και εκείνοι να καταλήξουν να κοιμούνται στον δρόμο. Εν αντιθέσει με την επικρατούσα άποψη πως το καθημερινό άγχος των αστέγων είναι η εξασφάλιση τροφής, αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα για έναν στους δύο, οι οποίοι βρίσκουν ένα πιάτο φαΐ στα συσσίτια της εκκλησίας ή των δήμων.
Αντίθετα, σε σοβαρό πρόβλημα για τους περισσότερους αναδεικνύεται η διατήρηση της υγιεινής αφού για το 41% αποτελεί πρόβλημα η εύρεση χώρου για μπάνιο. Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο επιβιώνουν, το 50% των ερωτηθέντων απάντησε πως ζει με 0 έως 20 ευρώ τον μήνα!
Σε μείζον πρόβλημα για την πλειονότητα των 20.000 αστέγων αναδεικνύεται η ιατροφαρμακευτική περίθαλψή τους, αφού οι περισσότεροι απ’ αυτούς αντιμετωπίζουν σοβαρά χρόνια προβλήματα και το 58,1% δεν έχει καμιά ασφάλιση υγείας. Πέρα από τη σωματική, η κακή ψυχική τους υγεία έχει οδηγήσει έναν στους πέντε σε απονενοημένα διαβήματα, αφού το 18,1% έχει αποπειραθεί να αυτοκτονήσει τουλάχιστον μία φορά.
Ένας στους δύο βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάθλιψης και δύο στους τρεις έχουν συχνές κρίσεις άγχους.
Ως διέξοδο από τα προβλήματά τους σχεδόν οι μισοί απ’ αυτούς επιλέγουν την κατανάλωση αλκοόλ ή τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.
