Η ενδοοικογενειακή βία είναι μια σοβαρή απειλή για πολλές γυναίκες. Ο/Η σύντροφος ή σύζυγος σας ζητάει συγγνώμη και λέει ότι η κακή συμπεριφορά δεν θα συμβεί ξανά – αλλά φοβάστε ότι θα ξανασυμβεί. Μερικές φορές αναρωτιέστε αν φαντάζεστε την κακοποίηση, και αν ο συναισθηματικός ή σωματικός πόνος που αισθάνεστε είναι πραγματικός. Αν αυτό ακούγεται οικείο, ίσως να είστε θύμα ενδοοικογενειακής βίας.

Αναγνωρίστε την ενδοοικογενειακή βία

Η ενδοοικογενειακή βία εμφανίζεται μεταξύ των ανθρώπων σε μια οικεία σχέση. Η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να πάρει πολλές μορφές, συμπεριλαμβανομένων της συναισθηματικής, σεξουαλικής και σωματικής κακοποίησης. Η ενδοοικογενειακή βία πιο συχνά κατευθύνεται προς τις γυναίκες. Η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να συμβεί είτε σε ετερόφυλες είτε σε ομόφυλες σχέσεις.

Μπορεί να μην είναι εύκολο να εντοπιστούν αρχικά τα σημάδια ενδοοικογενειακής βίας. Ενώ κάποιες σχέσεις έχουν σαφώς καταχρηστικές συμπεριφορές από την αρχή, η κακοποίηση συχνά αρχίζει διακριτικά και χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου.

Ίσως να βιώνετε ενδοοικογενειακή βία, αν είστε σε μια σχέση με κάποιον που:

• – Σας απευθύνεται με διάφορους υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς ή ύβρεις,
• – Σας αποτρέπει από το να πηγαίνετε στην εργασία ή το σχολείο
• – Σας εμποδίζει με την στάση του από το να δείτε τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας σας ή τους φίλους σας,
• – Προσπαθεί να ελέγξει το πώς ξοδεύετε τα χρήματα, πού θα πάτε, τι φάρμακα παίρνετε ή τι φοράτε.
• – Πράξεις ζηλοτυπίας ή κτητικότητας ή συνεχώς σας κατηγορεί ότι είστε άπιστος/η,
• – Θυμώνει όταν πίνει αλκοόλ ή μετά την χρήση ναρκωτικών,
• – Σας απειλεί με βία ή ακόμα και με όπλο,
• – Σας καταφέρνει κτυπήματα, κλωτσιές, σπρωξίματα, χαστούκια, ή σας απειλεί να βλάψει εσάς, τα παιδιά σας ή τα κατοικίδια ζώα σας,
• – Σας αναγκάζει να κάνει σεξ παρά τη θέλησή σας,
• – Κατηγορεί εσάς για την βίαιη συμπεριφοράς του/της ή σας λέει ότι το αξίζετε,
• – Θεωρεί τη βία ως αμοιβαία και συναινετική.

Εγκυμοσύνη, τα παιδιά και η ενδοοικογενειακή βία

Μερικές φορές, η ενδοοικογενειακή βία αρχίζει – ή επιδεινώνεται – κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης – κατά τη διάρκεια αυτής της ευαίσθητης περιόδου για την υγεία σας και την υγεία του μωρού. Ο κίνδυνος και οι συμπεριφορές συνεχίζονται και αφότου το μωρό γεννιέται. Ακόμα κι αν το παιδί σας δεν γίνει αντικείμενο κακοποίησης, ο εξαναγκασμός τους να είναι απλά μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να είναι πολύ επιβλαβής για αυτά. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε σπίτια που υπάρχει κακοποίηση, είναι πολύ πιθανό να έχουν προβλήματα συμπεριφοράς στο μέλλον. Ως ενήλικες, είναι πιο πιθανό να γίνουν τα ίδια θύτες ή να θεωρούν ότι η κακοποίηση είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι μιας σχέσης.

Μπορεί να ανησυχείτε ότι αν ζητήσετε βοήθεια, αυτό θα θέσει σε κίνδυνο ακόμη και το παιδί σας ή ότι θα μπορούσε να διαλύσει την οικογένειά σας, αλλά είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσετε το παιδί σας – και τον εαυτό σας.

Σπάστε τον κύκλο

Αν είστε σε μια σχέση με κακοποίηση μπορείτε να αναγνωρίσετε τα εξής:

• – Ο Υβριστής σας απειλεί με βία,
• – Σας χτυπά,
• – Σας ζητά συγγνώμη, υπόσχεται να αλλάξει και προσφέρει δώρα,
• – Ο κύκλος επαναλαμβάνεται,
• – Τυπικά η βία γίνεται πιο συχνή και σοβαρή με την πάροδο του χρόνου.

Η περαιτέρω παραμονή σας σε μια τέτοια σχέση, επιφέρει μεγάλο πλήγμα στην αυτοεκτίμησή σας. Μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη και άγχος. Μπορεί να αρχίσετε να αμφιβάλλετε για την ικανότητά σας να φροντίσετε τον εαυτό σας ή να αναρωτιέστε εάν το να ανέχεστε την κακοποίηση είναι το ελάττωμά σας. Μπορεί να αισθάνεστε αβοήθητες/οι ή σε παράλυση. Εάν είστε μια ηλικιωμένη γυναίκα που έχει προβλήματα υγείας, μπορεί να νιώσετε ότι εξαρτάστε άμεσα από αυτόν που σας κακοποιεί.

Αν έχετε μια ομοφυλόφιλη σχέση, μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να ζητήσετε βοήθεια, διότι πιθανά δεν θέλετε οι άλλοι να αποκαλύψουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό σας. Παρόλα αυτά, ο μόνος τρόπος για να σπάσει ο κύκλος της ενδοοικογενειακής βίας είναι να αναλάβετε δράση – και όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο.

Ξεκινήστε με την αποκάλυψη σε κάποιον άλλον άνθρωπο για τα φαινόμενα κακοποίησης στα οποία είστε θύμα, είτε πρόκειται να απευθυνθείτε σε ένα φίλο, αγαπημένο πρόσωπο, φορέα παροχής υγειονομικής περίθαλψης ή οποιοδήποτε άλλο έμπιστο πρόσωπο. Στην αρχή θα είναι δύσκολο, αλλά θα είναι επίσης πιθανό να αισθανθείτε ανακούφιση και να λάβετε την απαραίτητη υποστήριξη.

Δημιουργήστε ένα σχέδιο ασφάλειας και διαφυγής

Πάρτε τις παρακάτω προφυλάξεις:

• Καλέστε ένα από τα γνωστά κέντρα Κακοποιημένων Γυναικών για παροχή συμβουλών (αναλυτικός κατάλογος ακολουθεί). Κάντε το τηλεφώνημα σε μια ασφαλή χρονική στιγμή – όταν ο δράστης δεν είναι κάπου κοντά – ή από το σπίτι ενός φίλου ή άλλη ασφαλή θέση.
• Ετοιμάστε ένα σάκο έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνει τα στοιχεία που θα χρειαστείτε όταν φεύγετε, όπως επιπλέον ρούχα και κλειδιά. Αφήστε την τσάντα σε ένα ασφαλές μέρος. Κρατήστε τα σημαντικά προσωπικά σας έγγραφα, χρήματα και βιβλιάριο φαρμάκων σε ασφαλές σημείο, έτσι ώστε να μπορείτε να τα βρείτε σε σύντομο χρονικό διάστημα και να τα πάρετε μαζί σας.
• Να γνωρίζετε ακριβώς πού θα πάτε και πώς θα φτάσετε εκεί.
• Προστατέψτε την επικοινωνία και την τοποθεσία σας
• Ένας θύτης μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία για την παρακολούθηση του τηλεφώνου σας και την online επικοινωνία και να παρακολουθεί τη φυσική θέση σας. Εάν ανησυχείτε για την ασφάλειά σας, ζητήστε βοήθεια.

Για να διατηρήσετε την ανωνυμία σας:

• Χρησιμοποιήστε τα τηλέφωνα με προσοχή. Αυτός που σας κακοποιεί μπορεί να υποκλέψει τις κλήσεις και να ακούσει τις συνομιλίες σας.
• Χρησιμοποιήστε τον υπολογιστή του σπιτιού σας προσεκτικά. Αυτός που σας κακοποιεί σας θα μπορούσε να παρακολουθεί τα email σας και τις ιστοσελίδες που επισκέπτεστε.
• Συχνά να αλλάζετε τον κωδικό πρόσβασης του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας. Επιλέξτε έναν κωδικό που θα ήταν αδύνατο να μαντέψει.
• Εκκαθάριση ιστορικού προβολής σας. Ακολουθήστε τις οδηγίες του browser σας για να καθαρίσετε οποιοδήποτε αρχείο των δικτυακών τόπων που έχετε δει.

Που να βρείτε βοήθεια

• Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, καλέστε το 100.
• Η Ενδοοικογενειακή βία είναι ένα έγκλημα που τιμωρείται από τις διατάξεις του Ν. 3500/2006 .
• Η άσκηση κάθε είδους βίας ή κακοποίησης (ψυχολογικής, σωματικής, σεξουαλικής και συναισθηματικής), διώκεται από το Νόμο.
• Αν γνωρίζετε κάποιον που είναι θύμα εκφοβισμού, μην φοβηθείτε να το πείτε σε ένα γονέα, φροντιστή, φίλο, δάσκαλο, αστυνομικό ή κάποιον άλλο που εμπιστεύεστε.
• Καλέστε το 100 σε περίπτωση άμεσης ανάγκης ή επικοινωνήστε με το τοπικό αστυνομικό τμήμα. Επίσης μπορείτε να καλέσετε στην τηλεφωνική γραμμή SOS 15900. Δηλώστε την κακοποίηση και ζητήστε προστασία.
• Έχετε το δικαίωμα να υποβάλετε μήνυση.
• Η Ελληνική Αστυνομία λαμβάνει σοβαρά υπόψη κάθε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας.
• Εάν πάτε στο νοσοκομείο για εξετάσεις, μη διστάσετε να πείτε την αλήθεια για το τι σας συνέβη.

Απευθυνθείτε στις ειδικές υπηρεσίες για κακοποιημένες γυναίκες.

Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων λειτουργεί το Συμβουλευτικό Κέντρο της Αθήνας από το 1988. Το κέντρο παρέχει ΔΩΡΕΑΝ ψυχοκοινωνική στήριξη και νoμική συμβουλευτική σε γυναίκες θύματα βίας. Σκοπός των παρεχόμεων υπηρεσιών είναι η ενδυνάμωση των γυναικών και η επανάκτηση της αυτοεκτίμησης τους ώστε να μπορέσουν να αναλάβουν την ευθύνη της επαγγελματικής, προσωπικής και οικογενειακής τους ζωής και να πάρουν οι ίδιες τις καλύτερες αποφάσεις για το μέλλον τους.

Στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών στήριξης των γυναικών θυμάτων βίας λειτουργεί και η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900, η οποία είναι πανελλαδικής εμβέλειας, 24ωρης λειτουργίας – 365 μέρες το χρόνο. Η τηλεφωνική γραμμή SOS στελεχώνεται από ψυχολόγους και κοινωνικούς επιστήμονες που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας και υπηρεσίες ενημέρωσης και τηλεφωνικής συμβουλευτικής σε θύματα όλων των μορφών βίας λόγω φύλου.

• – Γραμμή SOS για γυναίκες θύματα βίας: 15900, e-mail: sos15900@isotita.gr
• – Συμβουλευτικό Κέντρο Αθήνας,:Νίκης 11, Σύνταγμα, τηλ: 210 – 3317305, 210 – 3317306

Επίσης:

• Μιλήστε σε κάποιον που εμπιστεύεστε – σε ένα φίλο, γείτονα, συνάδελφο ή στην εκκλησία.
• Σε οποιοδήποτε Κέντρο Κακοποιημένων Γυναικών. Πλήρη κατάλογο μπορείτε να βρείτε εδώ: http://www.antiviolence-net.eu/images/Organisations_gr.pdf
• Υπηρεσίες υγείας. Οι γιατροί, οι νοσηλευτές και οι κοινωνικές υπηρεσίες των Νοσοκομείων μπορούν να σας παραπέμψουν σε ασφαλή καταφύγια και φορείς. Ένα τοπικό καταφύγιο γυναικών ή κέντρο αντιμετώπισης κρίσεων. Τα καταφύγια και κέντρα κρίσεων τυπικά παρέχουν 24-ωρο καταφύγιο έκτακτης ανάγκης, καθώς και συμβουλές σχετικά με νομικά θέματα, την υπεράσπιση και τις υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης.
• Κέντρα ψυχικής υγείας. Συμβουλευτική και ομάδες υποστήριξης για τις κακοποιημένες γυναίκες είναι διαθέσιμα σε πολλές κοινότητες.
• Μια δικαστική Αρχή. Το δικαστήριο και ο Εισαγγελέας Υπηρεσίας μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε μια περιοριστική εντολή (ασφαλιστικά μέτρα, με τα οποία ο δράστης υποχρεούται να μείνει μακριά από εσάς) ή ακόμα να προβεί και στην σύλληψη του. Οι δικηγόροι μπορούν να σας καθοδηγήσουν για την κατάλληλη διαδικασία και τις ενέργειες που μπορείτε να κάνετε.

Μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωρίσετε ή να παραδεχτείτε ότι είστε σε μια κακοποιητική σχέση – αλλά η βοήθεια είναι διαθέσιμη. Θυμηθείτε, κανείς δεν αξίζει να γίνει αντικείμενο κακοποίησης από κανέναν.

Τι είναι

Η Ηλεκτροσπασμοθεραπεία, ευρύτερα γνωστή ως «ECT», είναι μια ιατρική θεραπεία που εκτελείται μόνο από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων ιατρών και νοσηλευτών υπό την άμεση επίβλεψη ενός ψυχιάτρου. Η αποτελεσματικότητά της στη θεραπεία σοβαρών ψυχικών ασθενειών είναι αναγνωρισμένη από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, την Αμερικανική Ιατρική Ένωση, το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας και παρόμοιους οργανισμούς στον Καναδά, τη Μεγάλη Βρετανία και σε πολλές άλλες χώρες.

Ιστορικά στοιχεία

Η ιστορία της ECT χρονολογείται από έρευνα που διεξήχθη το 1930 σχετικά με τις επιπτώσεις της πρόκλησης επιληπτικών κρίσεων σε σχιζοφρενείς με χρήση καμφοράς. Παρατηρήθηκε τότε, ότι οι σχιζοφρενείς που είχαν επιληπτική νόσο ή προκαλούνταν σε αυτούς τεχνητά επιληπτικές κρίσεις, είχαν μια δραματική βελτίωση στα συμπτώματα της σχιζοφρένειας (ψευδαισθήσεις και παρανοϊκές ιδέες). Οι Ιταλοί ερευνητές Ugo Cerletti και Lucio Bini (1938) ήταν οι πρώτοι που συνέλαβαν την ιδέα πρόκλησης τεχνητών επιληπτικών κρίσεων με ηλεκτρικό ρεύμα.

Οι αρχικές έρευνες έγιναν σε ομάδες σχιζοφρενών. Αργότερα, με περαιτέρω έρευνες και πειράματα διαπιστώθηκε ότι η ECT θα μπορούσε να είναι πιο ωφέλιμη στην θεραπεία της κατάθλιψης και σε περιπτώσεις όπου η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή απέτυχε ή είχε φτωχά αποτελέσματα (ανθεκτικές καταθλίψεις).

Πώς λειτουργεί η ECT

Ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο που λειτουργεί μέσα από πολύπλοκες ηλεκτροχημικές διαδικασίες, οι οποίες θεωρούνται σήμερα υπεύθυνες για ορισμένες μορφές ψυχικών διαταραχών. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ECT προσωρινά τροποποιεί και μεταβάλει κάποιες από αυτές τις διαδικασίες.

Μία θεραπεία με ECT αποτελείται συνήθως από 6-12 συνεδρίες χορηγούμενες τρεις φορές την εβδομάδα για ένα μήνα ή και λιγότερο. Ο ασθενής υποβάλλεται σε γενική αναισθησία και μυοχάλαση. Μετά την χορήγηση αναισθησίας, ο εγκέφαλος του ασθενούς διεγείρεται, χρησιμοποιώντας ηλεκτρόδια που τοποθετούνται σε ακριβείς και προσδιορισμένες θέσεις πάνω στο κεφάλι του ασθενούς, και εφαρμόζεται μια σύντομη και ελεγχόμενη σειρά ηλεκτρικών παλμών. Αυτό το ερέθισμα προκαλεί μια διέγερση εντός του εγκεφάλου η οποία διαρκεί για περίπου ένα λεπτό. Λόγω των μυοχαλαρωτικών και της αναισθησίας, το σώμα του ασθενούς, δεν συσπάται και ο ασθενής δεν αισθάνεται πόνο. Ο ρυθμός της καρδιάς και η λειτουργία άλλων ζωτικών οργάνων παρακολουθούνται καθ ‘όλη την διάρκεια της διαδικασίας. Ο ασθενής ξυπνά μετά το πέρας της θεραπείας, σαν να είχε υποβληθεί σε μια μικρής διάρκειας χειρουργική επέμβαση.

Ενδείξεις για τη χρήση

Η Ηλεκτροσπασμοθεραπεία χρησιμοποιείται σε σοβαρά καταθλιπτικούς ασθενείς όταν άλλες μορφές θεραπείας, όπως τα φάρμακα ή η ψυχοθεραπεία δεν ήταν αποτελεσματικές. Η ECT βοηθά επίσης τους ασθενείς που πάσχουν από τις περισσότερες μορφές μανίας (μια διαταραχή της διάθεσης που συνδέεται με μεγαλοπρεπή, υπερκινητική, παράλογη και καταστροφική συμπεριφορά), ορισμένες μορφές σχιζοφρένειας, και μερικές άλλες ψυχικές και νευρολογικές διαταραχές. Η ECT είναι επίσης χρήσιμη στην θεραπεία αυτών των ψυχικών ασθενειών σε ηλικιωμένους ασθενείς για τους οποίους δεν μπορούν να εφαρμοστούν φαρμακευτικές θεραπείες ή αυτές δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα.

Αποτελεσματικότητα

Πολυάριθμες μελέτες από το 1940 έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητά της ECT. Κλινικά στοιχεία δείχνουν ότι για περιπτώσεις σοβαρής μείζονος κατάθλιψης, που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες μορφές θεραπείας, η ECT παρέχει ουσιαστική βελτίωση σε τουλάχιστον 80% των ασθενών. Η φαρμακευτική αγωγή είναι συνήθως η θεραπεία επιλογής για τη μανία, αλλά και εδώ ορισμένοι ασθενείς δεν ανταποκρίνονται σε αυτήν. Πολλοί από αυτούς τους ασθενείς έχουν θεραπευτεί επιτυχώς με ECT.

Κίνδυνοι

Οποιαδήποτε ιατρική θεραπεία προϋποθέτει ένα ορισμένο ποσοστό κινδύνου. Ωστόσο η ECT δεν είναι πιο επικίνδυνη από μια μικρή χειρουργική επέμβαση υπό γενική αναισθησία, και μπορεί μερικές φορές να είναι λιγότερο επικίνδυνη από ότι η θεραπεία με αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Αυτό έχει φανεί και από την χρήση της σε ηλικιωμένους ασθενείς καθώς και σε εκείνους με συνυπάρχουσες άλλες ιατρικές ασθένειες. Ένας μικρός αριθμός από άλλες ιατρικές παθήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο που συνδέεται με τη ECT, και οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται για αυτές πριν ένας ψυχίατρος τους συστήσει ECT.

Παρενέργειες

Άμεσες παρενέργειες από την ίδια την ECT είναι σπάνιες εκτός από πονοκεφάλους, μυϊκούς πόνους ή ναυτία και σύγχυση, που προκαλούνται συνήθως κατά τις πρώτες ώρες μετά την επέμβαση. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ECT, μπορεί να είναι πιο δύσκολο για τους ασθενείς να θυμηθούν τα πρόσφατα γεγονότα, αν και αυτές οι διαταραχές της πρόσφατης μνήμης υποστρέφονται κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών και εβδομάδων μετά την ολοκλήρωση της συνολικής θεραπείας. Μερικοί ασθενείς αναφέρουν επίσης μερική απώλεια της μνήμης για τα γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τις ημέρες, εβδομάδες και μήνες που προηγούνται της ECT. Ενώ οι περισσότερες από αυτές τις διαταραχές μνήμες τυπικά αποκαθίστανται σε περίοδο ημερών έως μηνών μετά την ECT, μερικοί ασθενείς έχουν αναφέρει μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας προβλήματα με την μνήμη τους. Ωστόσο, άλλα πάλι άτομα αναφέρουν βελτιωμένη ικανότητα μνήμης μετά από την ECT, λόγω βελτίωσης της συγκέντρωσης τους, συμπτώμα που σχετίζεται με την σοβαρή κατάθλιψη. Η σοβαρότητα και η διάρκεια των προβλημάτων μνήμης κατόπιν θεραπείας με ECT ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της ECT που χρησιμοποιείται και είναι μικρότερη σε μονόπλευρη ECT (όπου η μία πλευρά της κεφαλής διεγείρεται ηλεκτρικά) από ότι σε αμφοτερόπλευρη.

Κατά τις πρώτες δεκαετίες εφαρμογής της ECT, οι θάνατοι από την εφαρμογή της ECT ήταν 1/1.000 ασθενείς. Οι τρέχουσες μελέτες αναφέρουν ένα πολύ χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας με 2,9 θανάτους ανά 10.000 ασθενείς.

Μύθοι Σχετικά με την Εγκεφαλική Βλάβη

Οι ερευνητές δεν έχουν καμία ένδειξη ότι η ECT βλάπτει τον εγκέφαλο. Υπάρχουν ιατρικές ασθένειες, όπως η επιληψία, που προκαλούν κρίσεις με σπασμούς και οι οποίες (εκτός αν είναι παρατεταμένες ή σύνθετες), δεν βλάπτουν τον εγκέφαλο. Αλλά οι εκ της ECT προκληθείσες επιληπτικές κρίσεις εμφανίζονται κάτω από αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες. Μια πρόσφατη μελέτη από τον Coffey και συνεργάτες δεν βρήκε αλλαγές στην ανατομία του εγκεφάλου μετά την ECT, όπως καταδείχθηκε με χρήση μαγνητικής τομογραφίας (MRI). Άλλη έρευνα έχει αποδείξει ότι η ποσότητα της ηλεκτρικής ενέργειας που πράγματι εισέρχεται στον εγκέφαλο, (μόνο ένα μικρό κλάσμα του τι εφαρμόζεται στο τριχωτό της κεφαλής) είναι πολύ χαμηλότερη σε ένταση και σε διάρκεια από εκείνη που θα ήταν κρίσιμη για βλάβη του εγκεφαλικού ιστού.

Περιορισμοί

Η ιδέα της ECT είναι τρομακτική για πολλούς ανθρώπους, εν μέρει χάρις στην ταινία «Η φωλιά του κούκου». Πολλοί μπορεί να μην γνωρίζουν ότι τα μυοχαλαρωτικά και η αναισθησία δημιουργούν ένα ασφαλές πλαίσιο για την διαδικασία και ότι αυτή είναι σχεδόν ανώδυνη.

Κάποιοι που είναι υπέρμαχοι της νομοθετικής απαγόρευσης της ECT είναι πρώην ψυχιατρικοί ασθενείς που έχουν υποβληθεί στην διαδικασία και πιστεύουν ότι έχουν θιγεί από αυτήν και ότι εν τέλει «η θεραπεία χρησιμοποιείται για να τους τιμωρήσει και να τους καταστήσει υπάκουους». Αυτό είναι πέρα για πέρα αναληθές.

Είναι όμως αλήθεια ότι πριν από πολλά χρόνια, όταν ψυχιατρική γνώση ήταν λιγότερο εξελιγμένη, η ECT χρησιμοποιείτο για ένα ευρύ φάσμα ψυχιατρικών ασθενειών, μερικές φορές ακόμη και για τον έλεγχο των ενοχλητικών ασθενών! Η διαδικασία ήταν τρομακτική για τους ασθενείς, επειδή δεν χορηγούνταν αναισθησία ή μυοχαλαρωτικά, και συνέβαιναν ακόμα και κατάγματα οστών από τους προκλητούς σπασμούς. Επιπλέον, η αδιάκριτη και άκριτη χρήση της για να θεραπεύσει ένα ευρύτερο φάσμα ψυχικών ασθενειών, περιπτώσεων που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με άλλες διαθέσιμες μεθόδους, προκάλεσε ακόμα περισσότερες αντιδράσεις για την χρήση της θεραπείας.

Μετά την αλόγιστη χρήση της ECT, ορισμένοι ψυχίατροι είχαν να αντιμετωπίσουν αγωγές που κατατέθηκαν από εκείνους που υπέστησαν κάποιες σοβαρές παρενέργειες της θεραπείας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έκδοση αυστηρών κανονισμών από τα δικαστήρια σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ για τη διασφάλιση της ασφαλούς και επιλεκτικής χρήσης της ECT. Κατά κάποιο τρόπο, αυτή ήταν και η αρχή του τέλους για την ευρεία χρήση της, καθώς οι ψυχίατροι άρχισαν να φοβούνται αγωγές, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου πίστευαν ότι η ECT ήταν απαραίτητη.

Ίσως αυτός είναι ο λόγος, που η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, (APA), μαζί και άλλα φημισμένα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα όπως το Royal College of Psychiatry, ενώ αναγνωρίζουν την αποτελεσματικότητα της ΣΕΚ, εξέδωσαν αυστηρούς κανόνες για την εφαρμογή της. Έτσι, σήμερα, η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία έχει πολύ αυστηρές κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της ECT, μόνο για τη θεραπεία συγκεκριμένων σοβαρών ψυχιατρικών νοσημάτων, κατόπιν απολύτων ενδείξεων και αντενδείξεων και ποτέ για έλεγχο συμπεριφοράς.

Δικαιώματα Ασθενών

Ποτέ ο ψυχίατρος δεν αποφασίζει από μόνος του για τη θεραπεία με ECT ενός ασθενούς. Πριν το ECT, πρέπει ο ιατρός να λάβει γραπτή συγκατάθεση του ασθενούς ή (στις περισσότερες χώρες), αν ο ασθενής είναι πολύ άρρωστος ή ανίκανος για να λάβει αποφάσεις για τον εαυτό του, πρέπει να υπογράψει ο ασκών την δικαστική επιμέλεια του ασθενούς (συνήθως ένα από τα μέλη της οικογένειας του).

Ο ψυχίατρος οφείλει να εξηγήσει με σαφήνεια τι περιλαμβάνει η ECT, τι άλλες θεραπείες μπορεί να είναι διαθέσιμες, καθώς και τα οφέλη και τους κινδύνους που αυτή η θεραπεία μπορεί να ενέχει. Ο ασθενής ή το μέλος της οικογένειας έχει ενημερωθεί για το πότε, πού και από ποιον θα εφαρμοστεί η θεραπεία καθώς και για τον προβλεπόμενο αριθμό των συνεδριών. Οι ερωτήσεις ενθαρρύνονται. Το πρόσωπο που συναινεί στη διαδικασία τηρείται ενήμερο για την πρόοδο, καθώς η θεραπεία είναι σε εξέλιξη και μπορεί να ανακαλέσει οποτεδήποτε τη συγκατάθεσή του.

Οικονομοτεχνικά

Το κόστος για κάθε ψυχιατρική θεραπεία ποικίλλει ευρέως, ανάλογα με την κατάσταση και τη διαχείριση της κατάστασης του ασθενούς. Το συνολικό οικονομικό όφελος από την μείωση του χρόνου της οξείας φάσης της διαταραχής και την γρήγορη επαναφορά του ασθενούς σε παραγωγική διαδικασία, είναι σημαντικής τάξης μεγέθους.

Συνήθως, μετά την θεραπεία με ECT, εφαρμόζονται και υποστηρικτικές θεραπείες με φαρμακοθεραπεία και ψυχοθεραπεία, που βελτιώνουν ακόμα περισσότερο την ψυχική υγεία του ασθενούς και μειώνουν δραματικά τα νέα επεισόδια (υποτροπές).

Εδώ ένα εξαιρετικό βίντεο, που εξηγεί την διαδικασία της Ηλεκτροσπασμοθεραπείας: ECT – YouTube

Το Σύνδρομο της Στοκχόλμης είναι μια σύνθετη ψυχολογική κατάσταση κατά την οποία ο όμηρος αρχίζει και τρέφει συναισθήματα συμπάθειας ή/και αγάπης προς τους απαγωγείς του. Το σύνδρομο πήρε το όνομά του μετά από μια ληστεία τράπεζας στη Στοκχόλμη της Σουηδίας το 1973. Είναι ένα παράδειγμα αμυντικού μηχανισμού, στο οποίο το άτομο αναπτύσσει συναισθηματική προσκόλληση με το πλησιέστερο ισχυρό ενήλικα – το θύμα επιλέγει να παραμείνει πιστός στο θύτη του.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από το σύνδρομο της Στοκχόλμης έχουν συμπτώματα παρόμοια με τους ανθρώπους που υποφέρουν από διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), όπως εφιάλτες, δυσκολία συγκέντρωσης, σύγχυση, αυξημένη δυσπιστία, και δυσάρεστες αναδρομές στο παρελθόν.

Σήμερα οι αναφορές στο Σύνδρομο της Στοκχόλμης έχουν επεκταθεί πέρα από τις γνωστές περιπτώσεις θυμάτων απαγωγών ή ομηρίας. Έτσι, χαρακτηριστικά αυτού του Συνδρόμου βλέπουμε ακόμα και σε περιπτώσεις αρρωστημένης σχέσης συζύγων, «ανεξήγητες» σχέσεις που δημιουργούνται με κοινούς εκβιαστές, με εμπόρους ναρκωτικών, ή ακόμα και σε περιπτώσεις με πρωταγωνιστές πόρνες και τους προαγωγούς τους κλπ. Ακόμα και στην σύγχρονη πολιτικο-οικονομική ιστορία της Ελλάδας, κάποιοι οικονομικοί αναλυτές θα κάνουν συγκρίσεις με την ψυχοπαθολογία που αναπτύσσεται στο Σύνδρομο της Στοκχόλμης.

Τα συστατικά και η εξέλιξη του συνδρόμου της Στοκχόλμης

Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

– Το Θύμα έχει θετικά συναισθήματα προς το θύτη

– Το Θύμα έχει αρνητικά συναισθήματα προς την οικογένεια, τους φίλους του, ή τις Αρχές

– Ο Θύτης αναπτύσσει θετικά συναισθήματα προς το Θύμα

– Το Θύμα υποστηρίζει ή βοηθά το Θύτη

Τα στάδια στην εξέλιξη του συνδρόμου περιλαμβάνουν:

Το θύμα αποσυνδέεται από το τεράστιο προσωπικό άγχος επιβίωσης που βιώνει, εξαιτίας της τρομοκρατίας που εξασκεί ο θύτης. Το θύμα αρχίζει να συμφωνεί με τις απόψεις και θέσεις του θύτη και υιοθετεί ορισμένες πτυχές της δικής του προσωπικότητας. Με τον τρόπο αυτό, το θύμα αρχίζει να μαθαίνει πώς να κατευνάσει και να ευχαριστήσει τον θύτη, ώστε να διασφαλίσει ευνοϊκή μεταχείριση. Μετά από λίγο το θύμα αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι ο θύτης του έχει όμοια ανθρώπινα χαρακτηριστικά όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι που γνωρίζει. Σε αυτό το σημείο το θύμα θα αρχίσει να βλέπει το θύτη του ως μικρότερη απειλή. Μερικά θύματα μπορούν να μοιράζονται ακόμη και προσωπικές πληροφορίες σε μια προσπάθεια να εγκαταστήσουν δεσμό με τον θύτη τους και να προκαλέσουν τον οίκτο του. Αυτός ο εγκαθιστάμενος δεσμός, προκαλεί με τη σειρά του αντικρουόμενα συναισθήματα (π.χ., οργή και οίκτο) και παράλογη ανησυχία για την κατάσταση του θύτη. Το θύμα μπορεί να αγνοήσει ακόμη και τις δικές του ανάγκες.

Μόλις το τραυματικό συμβάν λήξει, ωστόσο, το θύμα δυσκολεύεται να αποκαταστήσει τον συναισθηματικό του κόσμο και να απομονώσει / απορρίψει τα θετικά συναισθήματα που του έχουν ήδη δημιουργηθεί για τον θύτη του.

Τέσσερις συνθήκες είναι παρούσες ως θεμέλιο για την ανάπτυξη του Συνδρόμου της Στοχόλμης:

1.- Αντιληπτή ή πραγματική απειλή για την σωματική ή ψυχολογική ακεραιότητα του ατόμου και η ισχυρή πεποίθηση ότι ο δράστης θα πραγματοποιήσει τις απειλές του. Σε αυτό περιλαμβάνονται:

– Διαβεβαιώσεις του Θύτη προς το Θύμα ότι μόνο η συνεργασία του τελευταίου θα εξασφαλίσει την ακεραιότητα του ίδιου, της οικογένειας του ή των φίλων του.

– Ο Θύτης αναφέρει ιστορίες ή διηγήσεις Βίας, στις οποίες υπήρξε πρωταγωνιστής για να υπενθυμίσει στο θύμα ότι οι συνέπειες είναι σίγουρες εάν δεν συνεργαστεί.

– Μπορεί να είναι πράγματι γνωστό κάποιο ιστορικό Βίας, που οδηγεί το θύμα να πιστεύει ότι θα μπορούσε να είναι ένας επόμενος στόχος.

2.- Επίδειξη μιας μικρής καλοσύνης ή κάποιων υποχωρήσεων από τον θύτη προς το θύμα.

– Σε ορισμένες περιπτώσεις, μικρές χειρονομίες «καλοσύνης», όπως το να επιτρέψει ο δράστης στο θύμα μια επίσκεψη στο μπάνιο ή την παροχή τροφής / νερού είναι αρκετό για να αλλάξει την αντίληψη του θύματος προς τον θύτη.

– Άλλες φορές πάλι, ένα δώρο (συνήθως παρέχεται μετά από ένα επεισόδιο κακοποίησης), μπορεί να θεωρηθεί ως απόδειξη ότι ο δράστης δεν είναι “τόσο κακός.”

3.- Το Θύμα απογυμνώνεται από το να έχει άλλες εναλλακτικές.

Τα θύματα έχουν την αίσθηση ότι είναι πάντα υπό στενή παρακολούθηση και εποπτεία. Για την επιβίωσή τους, αρχίζουν να υιοθετούν την οπτική του θύτη τους. Αυτή η ανάγκη επιβίωσης και η ταύτιση με τον Θύτη, μπορεί να γίνει τόσο έντονη που το θύμα αναπτύσσει θυμό προς εκείνους που προσπαθούν να βοηθήσουν.

Σε σοβαρές περιπτώσεις του Συνδρόμου της Στοκχόλμης το θύμα μπορεί να αισθάνεται ότι η επικίνδυνη κατάσταση που βιώνουν οφείλεται σε δικό τους σφάλμα.

4.- Σαφής και αντικειμενική αδυναμία να ξεφύγουν από την κατάσταση:

Τα θύματα μπορεί να έχουν οικονομικές υποχρεώσεις, δυσβάστακτο χρέος, ή αστάθεια στην ζωή τους, σε σημείο που δεν μπορούν να επιβιώσουν μόνα τους.

Ο δράστης μπορεί να χρησιμοποιεί απειλές συμπεριλαμβανομένης της αρπαγής των παιδιών, δημόσια έκθεση, ή συνεχών παρενοχλήσεων, που το θύμα θα βιώσει πολύ απειλητικές για την ύπαρξη του.

Πώς να βοηθήσετε: Τι πρέπει να κάνετε και τι να μην κάνετε:

Αν και κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, υπάρχουν γενικές κατευθυντήριες γραμμές στο πώς να αναγνωρίσετε αν κάποιος δικός σας πάσχει από το σύνδρομο της Στοκχόλμης:

– Στο Θύμα προφανώς έχει δοθεί μια «επιλογή» – ή την αρρωστημένη «σχέση» με τον Θύτη του ή την σχέση με την οικογένεια του. Επειδή το θύμα τελικώς πιστεύει ότι η επιλογή της οικογένειας θα οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες, η οικογένεια έρχεται πάντα δεύτερη.

– Το θύμα μιας τέτοιας κατάστασης είναι έτοιμο να πει ότι η οικογένεια του προσπαθεί να καταστρέψει την υπέροχη “σχέση” που έχει με τον θύτη του. Θυμηθείτε: όσο περισσότερο πιέζουν ψυχολογικά το θύμα, τόσο περισσότερο θα είναι έκδηλη αυτή η αντίδραση του θύματος.

– Ο στόχος σας είναι να παραμείνετε σε επαφή με το θύμα κατά τη διάρκεια της κατάστασης που το άτομο βιώνει. Κρατήστε σύντομη επαφή και στο “παραδοσιακό” ύφος, όπως αναφορές σε διακοπές, γενέθλια και άλλα καθημερινά.

– Πολύ σημαντική είναι η στιγμή που το θύμα θα ζητήσει συμβουλές για την “σχέση” του με το θύτη. Πρέπει να ακούσετε πολύ προσεκτικά και χωρίς πανικό και άγχος και να διαβεβαιώσετε ότι είστε κοντά στους ανθρώπους αυτούς.

Εδώ είναι μερικές από τις πιο γνωστές περιπτώσεις του συνδρόμου της Στοκχόλμης.

Jan-Eric Olsson and Clark Olofsson (1973)

Ο όρος “Σύνδρομο της Στοκχόλμης” προήλθε από το περιστατικό της ληστείας μιας τράπεζας που ‘ελαβε χώρα στο Kreditbanken στην Στοκχόλμη της Σουηδίας, όταν δύο ένοπλοι άνδρες οι Jan-Eric Olsson και Clark Olofsson εισέβαλαν σε αυτήν (28/9/73) και κράτησαν ομήρους 4 υπαλλήλους (3 γυναίκες και 1 άνδρα) της τράπεζας για 6 ημέρες. Όταν η επιχείρηση διάσωσης ξεκίνησε την 6η ημέρα, οι όμηροι προσπάθησαν να βοηθήσουν τους απαγωγείς και να τους σώσουν. Προσπάθησαν να σώσουν τους απαγωγείς, ακόμη και όταν οι απαγωγείς είχαν πια παραδοθεί. Οι όμηροι, επίσης, προσπάθησαν να συλλέξουν χρήματα για τους απαγωγείς. Ένας από τους αιχμαλώτους, η Kristin Ehnemark έγινε φίλη του Clark Olofsson.

Patty Hearst ( 1974 )

Η Patty Hearst μια εκατομμυριούχος κληρονόμος, απήχθη από την οργάνωση Symbionese Liberation Army. Μετά από δύο μήνες αιχμαλωσίας, η Patty Hearst έγινε ενεργό μέλος της Οργάνωσης και συμμετείχε σε μια ληστεία. Η Hearst φυλακίστηκε για τις ενέργειές της. Αργότερα, ο Πρόεδρος Jimmy Carter μετέτρεψε την ποινή της και της δόθηκε προεδρική χάρη.

Colleen Stan ( 1977)

Η Colleen Stan κρατήθηκε αιχμάλωτη για επτά χρόνια σε ένα ξύλινο κουτί από τους Cameron και Janice Hooker. Αν και είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά και βασανίστηκε, η Stan έμεινε μαζί τους και δεν απέδρασε ακόμα και όταν της δόθηκε η ευκαιρία. O Cameron ήταν τόσο σίγουρoς για την υπακοή της Collen που την συνόδεψε για να επισκεφτεί μια φορά την οικογένειά της!

Πτήση 847 της TWA από την Αθήνα ( 1985 )

Σιίτες εξτρεμιστές του Λιβάνου κατέλαβαν την πτήση 847 της TWA και οι όμηροι κρατούνται για 2 εβδομάδες. Οι αεροπειρατές κακοποίησαν και απείλησαν κάποιους επιβάτες. Ένας δύτης του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ σκοτώθηκε. Οι περισσότεροι από τους ομήρους δεν ανέπτυξαν το σύνδρομο της Στοκχόλμης, αλλά ορισμένοι επιβάτες έδειξε συμπάθεια προς τους αεροπειρατές.

Natascha Kampusch (1998)

Η Natascha Κάμπους ήταν ένα 10χρονο παιδί από την Αυστρία όταν απήχθη από τον Wolfgang Priklopil. Ξέφυγε από την αιχμαλωσία στην ηλικία των 18 ετών. Ανέπτυξε τα συμπτώματα του συνδρόμου της Στοκχόλμης μετά την αυτοκτονία του απαγωγέα της.

Shawn Hornbeck ( 2002 )

Ο Shawn Hornbeck ήταν 11 ετών όταν απήχθη από τον Michael J. Devlin. Ο Hornbeck κρατήθηκε από τον απαγωγέα της στο Μισούρι για τέσσερα χρόνια. Χρησιμοποιώντας το “Devlin” ως το επίθετό του, δεν επιδίωξε την επέμβαση της Αστυνομίας, αν και μίλησε στην αστυνομία δύο φορές πριν από τη διάσωση του το 2007.

Elizabeth Smart ( 2003 )

Ο Brian David και η σύζυγός του Wanda Barzee απήγαγαν την 14χρονη Elizabeth Smart από το Salt Lake. Ταξίδεψαν στην Καλιφόρνια, το Σαν Ντιέγκο, και το Λας Βέγκας. Η Smart ισχυρίστηκε ότι ήταν η κόρη τους και όταν επέστρεψαν στη Γιούτα έφτασε να ισχυριστεί ότι ήταν η δεύτερη σύζυγος του Brian David και ότι οι τρεις τους διατηρούσαν μια πολυγαμική σχέση. Όταν της επιδείχθηκε η φωτογραφία της πριν από την απαγωγή, τελικά παραδέχθηκε ότι ήταν η Elizabeth Smart.