Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι το επίμονο ροχαλητό στα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν είναι φυσιολογικό, λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης (Πηγή: Darren Hendley / iStockphoto) Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που συνήθως ροχαλίζουν μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο προβλημάτων συμπεριφοράς σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας τους, σύμφωνα με μια αμερικανική μελέτη.

Οι έρευνες, που ανακοίνωσαν οι ερευνητές με επικεφαλής τον Dean Beebe, του Νοσοκομείο Ιατρικό Σινσινάτι Παίδων και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Pediatrics, διαπίστωσε ότι παιδιά δύο και τριών ετών που ροχάλιζαν δυνατά, τουλάχιστον μια-δυο φορές την εβδομάδα τείνουν να έχουν περισσότερα προβλήματα με έλλειψη προσοχής και υπερκινητικότητα έως και την ανάπτυξη της ΔΕΠΥ (Διαταραχής Ελαττωματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα).

Τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν ότι μπορούν άμεσα τα αναπνευστικά προβλήματα να οδηγήσουν σε προβλήματα συμπεριφοράς αλλά ότι η θεραπεία της υποκείμενης αιτίας του ροχαλητού μπορεί να βελτιώσει τη συμπεριφορά των παιδιών.

«Τα παιδιά να ροχαλίζουν μερικές φορές, ειδικά όταν έχουν ένα κρυολόγημα», λέει ο Beebe. «Τα προβλήματα αρχίζουν όταν το ροχαλητό επιμένει για μακρύ χρονικό διάστημα και αυτό θα πρέπει να προκαλέσει την προσοχή των γονέων και να το αναφέρουν στον παιδίατρο τους».

Η μελέτη προσθέτει και άλλους παράγοντες που συνδέονται με τη συμπεριφορά των παιδιών την λεγόμενη υπνική άπνοια – όταν τα παιδιά που χρονίως ροχαλίζουν, η από στόματος αναπνοή διακόπτεται για μερικά δευτερόλεπτα.

Στην μελέτη, 249 παιδιά παρακολουθήθηκαν από τη γέννηση τους έως την ηλικία των τριών ετών. Συνολικά, 9% βρέθηκε ότι ροχαλίζουν επίμονα , τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα στην ηλικία των 2 ετών, με βάση τις αναφορές των γονέων. Ένα άλλο 23% ροχάλιζαν τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα σε ηλικία 3 ετών. Το υπόλοιπο των παιδιών, το 68%, δεν ροχάλιζαν.

Συνολικά, το 35% των παιδιών που ροχαλίζουν επίμονα, σκόραρε αρκετά υψηλά σε ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο ανίχνευσης «κινδύνου» ανάπτυξης συμπεριφορικής διαταραχής, χωρίς ωστόσο να σημαίνει ότι τελικώς ανέπτυξαν στο μέλλον ΔΕΠΥ.

Η κακή ποιότητα του ύπνου

Υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι η υπνική άπνοια θα μπορούσε να επηρεάσει τη συμπεριφορά των παιδιών. Ένας λόγος είναι ότι η κακή ποιότητα ύπνου θα μπορούσε να τα κάνει ευερέθιστα, κακόκεφα ή να κουράζονται εύκολα.

Με βάση έρευνες σε πειραματόζωα, είναι πιθανό ότι η άπνοια προκαλεί μείωση στα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα και αυτό μπορεί να προκαλέσει επιπτώσεις στην εγκεφαλική λειτουργία.

Καλό είναι οι γονείς να γνωρίζουν ότι το επίμονο ροχαλητό δεν είναι “φυσιολογικό” και είναι κάτι που θα πρέπει να ενημερώνουν τον παιδίατρο τους.

Στις αρχές του 2012 ο Φορέας Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού και Κοινωνικού Κεφαλαίου για την αντιμετώπιση του Κοινωνικού Αποκλεισμού «Η Κλίμακα» επιχείρησε να κάνει μια πρώτη επίσημη καταγραφή του προφίλ των ανθρώπων που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον εφιάλτη της έλλειψης στέγης παίρνοντας προσωπικές συνεντεύξεις από 214 άστεγους Έλληνες και αλλοδαπούς στην Αθήνα.

Τα στοιχεία της έρευνας είναι αποκαλυπτικά του προφίλ των νεοαστέγων της πρωτεύουσας.
• Δύο στους τρεις εκ των ερωτηθέντων (64,8%) κατέληξαν να κοιμούνται στον δρόμο τα δύο τελευταία χρόνια, ενώ ένας στους πέντε έχασε την ασφάλεια της στέγης τους έξι τελευταίους μήνες.
• Έλληνες με σημαντικά οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα.
• Εννέα στους δέκα αστέγους είναι Έλληνες, ενώ ένας στους δύο (47,1%) καταδεικνύει ως βασική αιτία της διαβίωσης εκτός στέγης τα οικονομικά προβλήματα και την ανεργία.
• Σχεδόν ένας στους πέντε (17,3%) αναφέρεται στην ανεπαρκή οικογενειακή στήριξη.
• Το ποσοστό των αστέγων που εμφανίζονται στην έρευνα να αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα ή να είναι χρήστες ναρκωτικών ουσιών δεν ξεπερνά το 8,6%.

Πτυχιούχοι στον δρόμο
Ενδεικτική των συνεπειών της οικονομικής κρίσης στη μικροαστική τάξη είναι το επίπεδο της εκπαίδευσης των αστέγων, αφού ένας στους πέντε (ποσοστό 19,6%) δηλώνει απόφοιτος ΑΕΙ ή ΤΕΙ και ένας στους τέσσερις απόφοιτος λυκείου (25,2%).
Έμποροι που είδαν τις επιχειρήσεις τους να καταρρέουν και μισθωτοί οι οποίοι απασχολούνταν σε κλάδους που έπληξε η κρίση, όπως τα τεχνικά και τουριστικά επαγγέλματα και οι κατασκευαστικές εταιρείες, αποτελούν το 81% των αστέγων στην Αθήνα.
Όσον αφορά την οικογενειακή τους κατάσταση, το 45% υποστήριξε ότι είναι διαζευγμένος ή σε διάσταση, ενώ το 42% είναι παντρεμένος. Ένας στους δύο δήλωσε πως έχει παιδιά, με τα οποία όμως διατηρεί από ελάχιστες έως ανύπαρκτες επαφές, παρ’ ότι οι συγγενείς τού σχεδόν 65% γνωρίζουν πως κοιμούνται στον δρόμο, αλλά είτε δεν θέλουν είτε αδυνατούν να τους βοηθήσουν, αφού αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οικογένειες επιλέγουν να διαλυθούν για να επιβιώσουν, με τους γονείς να επιλέγουν να στείλουν τα παιδιά στον παππού και τη γιαγιά και εκείνοι να καταλήξουν να κοιμούνται στον δρόμο. Εν αντιθέσει με την επικρατούσα άποψη πως το καθημερινό άγχος των αστέγων είναι η εξασφάλιση τροφής, αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα για έναν στους δύο, οι οποίοι βρίσκουν ένα πιάτο φαΐ στα συσσίτια της εκκλησίας ή των δήμων.
Αντίθετα, σε σοβαρό πρόβλημα για τους περισσότερους αναδεικνύεται η διατήρηση της υγιεινής αφού για το 41% αποτελεί πρόβλημα η εύρεση χώρου για μπάνιο. Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο επιβιώνουν, το 50% των ερωτηθέντων απάντησε πως ζει με 0 έως 20 ευρώ τον μήνα!
Σε μείζον πρόβλημα για την πλειονότητα των 20.000 αστέγων αναδεικνύεται η ιατροφαρμακευτική περίθαλψή τους, αφού οι περισσότεροι απ’ αυτούς αντιμετωπίζουν σοβαρά χρόνια προβλήματα και το 58,1% δεν έχει καμιά ασφάλιση υγείας. Πέρα από τη σωματική, η κακή ψυχική τους υγεία έχει οδηγήσει έναν στους πέντε σε απονενοημένα διαβήματα, αφού το 18,1% έχει αποπειραθεί να αυτοκτονήσει τουλάχιστον μία φορά.
Ένας στους δύο βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάθλιψης και δύο στους τρεις έχουν συχνές κρίσεις άγχους.
Ως διέξοδο από τα προβλήματά τους σχεδόν οι μισοί απ’ αυτούς επιλέγουν την κατανάλωση αλκοόλ ή τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

O Sir Ken Robinson είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ως ένας πρωτοπόρος στον τομέα ανάπτυξης της εκπαίδευσης, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. Είναι επίσης ένας από τους σημαντικότερους ομιλητές παγκοσμίως, καθώς οι ομιλίες του ασκούν βαθιά επιρροή σε κάθε ακροατήριο οπουδήποτε στον κόσμο.
Υπολογίζεται ότι πάνω από 240 εκατομμύρια θεατές σε περισσότερες από 150 χώρες έχουν δει τα διάσημα πλέον βίντεο των ομιλιών του στα περίφημα TED Conferences, του 2006 και του 2010. Συνεργάζεται με κυβερνήσεις στην Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ, με διεθνείς φορείς, με τις “500 επιχειρήσεις του Fortune” και με κάποιους από τους μεγαλύτερους πολιτιστικούς οργανισμούς του κόσμου. Το 1998, ορίστηκε από την κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας επικεφαλής της επιτροπής για τη δημιουργικότητα, την εκπαίδευση και την οικονομία.
Η δουλειά της επιτροπής αυτής δημοσιεύτηκε το 1999 και έτυχε ευρείας επιδοκιμασίας. 
Υπήρξε κεντρική προσωπικότητα κατά την Ερμηνευτική Διαδικασία της Βόρειας Ιρλανδίας, μέρος της οποίας ήταν η εκ μέρους του χάραξη μιας στρατηγικής για τη δημιουργική και οικονομική ανάπτυξη, σε συνεργασία με τους υπουργούς Παιδείας, Εμπορίου και Πολιτισμού. Το 2005 ανακηρύχθηκε ως μία από τις “Κεντρικές Φωνές” του Time / Fortune / CNN. Το 2003 χρίστηκε ιππότης από τη Βασίλισσα Ελισάβετ II της Αγγλίας, για τις υπηρεσίες του στις τέχνες.

Ένα βιβλίο για την κατανόηση του βάθους των δημιουργικών ικανοτήτων όλων των ανθρώπων, που ενθαρρύνει επιχειρήσεις και οργανώσεις να πιστέψουν στις καινοτόμες δυνάμεις που διαθέτουν. Ένα πρωτοποριακό βιβλίο που προωθεί μια επανάσταση δημιουργικότητας στην εκπαίδευση. Το βιβλίο πραγματεύεται τη στάση μας απέναντι στα δεδομένα του σύγχρονου πολιτισμού που αλλάζουν με φρενήρεις ρυθμούς σε όλα τα επίπεδα: στην πολιτική, την οικονομία, τον πολιτισμό και το περιβάλλον. Το στοιχείο του απρόβλεπτου στα ανθρώπινα ζητήματα αποτελεί την καρδιά ακριβώς της επιχειρηματολογίας του, όσον αφορά στην καλλιέργεια των δυνάμεων της δημιουργικότητας: στις επιχειρήσεις, την εκπαίδευση και την καθημερινή ζωή. Μέσα από παραδείγματα που αφορούν διευθύνοντες συμβούλους πολυεθνικών οργανισμών και μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, πολιτικούς, καλλιτέχνες, επιστήμονες, φοιτητές, γονείς και εκπαιδευτικούς, παρουσιάζονται κάποιες προοπτικές για μια επανάσταση δημιουργικότητας σε όλα τα επίπεδα της σύγχρονης κοινωνικής ζωής. Συγγραφέας του βιβλίου είναι o Sir Ken Robinson, διεθνώς αναγνωρισμένος ως ένας πρωτοπόρος στον τομέα ανάπτυξης της εκπαίδευσης, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. Είναι επίσης ένας από τους σημαντικότερους ομιλητές παγκοσμίως, καθώς οι ομιλίες του ασκούν βαθιά επιρροή σε κάθε ακροατήριο οπουδήποτε στον κόσμο. Υπολογίζεται ότι πάνω από 240 εκατομμύρια θεατές σε περισσότερες από 150 χώρες έχουν δει τα διάσημα πλέον βίντεο των ομιλιών του στα περίφημα TED Conferences, του 2006 και του 2010. Συνεργάζεται με κυβερνήσεις στην Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ, με διεθνείς φορείς, με τις “500 επιχειρήσεις του Fortune” και με κάποιους από τους μεγαλύτερους πολιτιστικούς οργανισμούς του κόσμου.

Τα Χριστούγεννα είναι η πιο πιθανή εποχή του χρόνου να εμφανιστεί κατάθλιψη. Το ποσοστό αυτοκτονίας είναι υψηλότερο από ό, τι κάθε άλλο μήνα κατά το μήνα Δεκέμβριο, το οποίο μας λέει ότι η Χριστουγεννιάτικη κατάθλιψη θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά. Η κατάθλιψη την περίοδο των Χριστουγέννων μπορεί να προκληθεί από ένα πλήθος παραγόντων, όπως απώλειες, αποτυχίες και μοναξιά. Τα συναισθήματα που απορρέουν από αυτά επιδεινώνονται αυτή τη περίοδο του έτους, αλλά και σε άλλες παρόμοιες όπως το Πάσχα ή οι διακοπές. Οι άνθρωποι που είχαν θανάτους στην οικογένεια ή έχουν βιώσει διαζύγιο ή απώλεια ενός παιδιού είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη, ειδικά κατά την περίοδο των διακοπών.
Μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπίσουμε με την κατάθλιψη των Χριστουγέννων, γιατί όλοι οι άλλοι φαίνονται τόσο χαρούμενοι, έτσι ώστε να μεγαλώνει το συναισθηματικό χάσμα από εκείνους. Δεν θέλουμε να δυσαρεστήσουμε τους γύρω μας, δεν θέλουμε να αισθανόμαστε «διαφορετικά» ή να αποξενωνόμαστε, αλλά ούτε θέλουμε να εστιάσουμε την προσοχή των άλλων σε εμας. Αναρωτιόμαστε συχνά τι πάει λάθος με μας και γι’ αυτό δεν μπορούμε να συντονιστούμε με την ευθυμία των διακοπών. Αυτή υποτίθεται ότι είναι η πιο ευτυχισμένη και χαρούμενη περίοδος του έτους και όμως με δυσκολία μπορούμε να βγούμε από το κρεβάτι και να γίνουμε λειτουργικά ανθρώπινα όντα, όπως οι περισσότεροι γύρω μας. Στην κορύφωση αυτής της κατάστασης αισθανόμαστε λυπημένοι και δυσλειτουργικοί, αισθανόμαστε εκτός τόπου και εντελώς ανήμποροι να αντιδράσουμε εποικοδομητικά.
Δεν συμβαίνει πάντα η κατάθλιψη διακοπών να συσχετίζεται με την απώλεια ή τον θάνατο, ή ακόμη και κάτι προφανές. Μερικές φορές οι άνθρωποι έχουν την τάση να παθαίνουν κατάθλιψη μόνο γύρω από τις διακοπές. Ωστόσο, εκείνοι χωρίς προφανή «λόγο» αισθάνονται ακόμα χειρότερα και λιγότερο συχνά ζητούν βοήθεια σε σύγκριση με εκείνους, που έχοντας πρόσφατο ή παλαιότερο σημαντικά δυσάρεστο βίωμα, «δικαιολογούν» την κατάθλιψη τους.
Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν ότι οι διακοπές είναι ένα αρκετά αγχωτικό γεγονός, ικανό να προκαλέσει κατάθλιψη. Η αλλαγή του πλαισίου και των καθημερινών συνηθειών, η κίνηση, ο καταναλωτισμός, οι προετοιμασίες, λειτουργούν πολλές φορές ιδιαίτερα στρεσογόνα και μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τα επιρρεπή προς την Κατάθλιψη άτομα.
Αν είστε μόνοι τα Χριστουγέννα και συνειδητοποιήσετε ότι σας καταλαμβάνει αρνητικό συναίσθημα σχετιζόμενο με την κατάθλιψη, απευθυνθείτε σε κάποιον φίλο, συγγενή ή ακόμα και σε κάποιον ειδικό. Δυστυχώς, οι άνθρωποι που βρίσκονται σε συναισθηματική κρίση, δεν κάνουν σχεδόν τίποτα γι’ αυτό. Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει την απόδοση στην εργασία, τις φιλίες, τις ερωτικές σχέσεις, την ικανότητα άσκησης του γονικού ρόλου, την αυτοφροντίδα. Μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε περαιτέρω απώλειες εάν η κατάθλιψη γίνει αρκετά σοβαρή.

Η έναρξη της Χριστουγέννιάτικης κατάθλιψης μπορεί να εκδηλωθεί σε σας με πολλές μορφές. Μπορεί απλά να αρχίσετε να αισθάνεστε πιο κουρασμένος/η από το κανονικό ή να αρχίσουν διαταραχές στον ύπνο σας. Μπορεί να καθυστερείτε τα ψώνια των διακοπών, ά άλλα γεγονότα που απαιτούν τη συμμετοχή σας. Μπορεί να αρχίσετε να αισθάνεστε ξαφνικά οξύθυμος/η, ή να έρχεστε σε ρήξη με ανθρώπους χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Μπορεί να αρχίσετε να αισθάνεστε «ξεκομμένος/η» από τον κόσμο και να αποσύρεστε από τους γύρω σας, ακόμα και από τα παιδιά σας. Αυτά είναι όλα τα σημάδια ότι ενδεχομένως άρχεται κάποια μορφή «κατάθλιψης των διακοπών.
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι ένα ζωτικής σημασίας βήμα για την αποκατάσταση της ψυχικής σας υγείας. Φυσικά, η πρώτη μου σύσταση είναι ότι μπορείτε να βρείτε ένα ειδικό για να μιλήσετε μαζί του. Η έναρξη της κατάθλιψης διακοπών δεν πρέπει να σημαίνει ότι θα χρειαστεί μακροχρόνια συμβουλευτική ή ακόμα και φαρμακευτική αγωγή.

Πώς ορίζουμε την προκατάληψη και τον ρατσισμό;
Η προκατάληψη και ο ρατσισμός αναφέρονται σε μια αρνητική άποψη για μια ομάδα ανθρώπων που βασίζεται αποκλειστικά στη συμμετοχή τους σε αυτή την ομάδα.

Τι είναι τα στερεότυπα και πώς σχετίζονται με την κοινωνική προκατάληψη;
Ο όρος στερεότυπο όπως χρησιμοποιείται στην κοινωνική επιστήμη εισήχθη για πρώτη φορά από τον δημοσιογράφο Walter Lippman το 1922. Με τον όρο «στερεότυπο», αποδίδουμε σε μια συγκεκριμένη ομάδα μια σειρά από κοινά για τα μέλη της χαρακτηριστικά. Κοινά σύγχρονα στερεότυπα είναι ότι οι «Ασιάτες είναι εργατικοί και φιλομαθείς», «οι σχιζοφρενείς είναι δολοφόνοι», ή ότι «οι άγγλοι τουρίστες είναι συνεχώς μεθυσμένοι» κλπ.  Όταν το στερεότυπο δίνει έμφαση σε αρνητικά χαρακτηριστικά τότε μιλάμε για προκαταλήψεις.

Πώς η τάση μας να κατηγοριοποιήσουμε προσφέρεται για τη δημιουργία στερεοτύπων;
Η τάση να κατατάσσουμε την εμπειρία μας σε κατηγορίες αποτελεί θεμελιώδη και παγκόσμια διάσταση της ανθρώπινης γνωστικής λειτουργίας. Δημιουργούμε έννοιες, προκειμένου αυτές να βγάλουν νόημα στην ατέρμονη πολυπλοκότητα που συναντάμε στο περιβάλλον μας. Αυτό είναι ένα απαραίτητο συστατικό της ανθρώπινης σκέψης, που μας επιτρέπει να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες αποτελεσματικά και γρήγορα. Εάν δεν δημιουργούμε κατηγορίες και νοητικά σχήματα τότε ολόκληρη η ζωή μας θα ήταν μια πολύβουη μάζα ιδεών και εμπειριών.
Στην κοινωνική κατηγοριοποίηση, τοποθετούμε τους ανθρώπους σε κατηγορίες. Οι άνθρωποι επίσης κάνουν διάκριση των μελών στην ομάδα που ανήκουν, από τα μέλη άλλων ομάδων. Επιπλέον, οι άνθρωποι τείνουν να αξιολογούν τις άλλες ομάδες πιο αρνητικά σε σχέση με την δική τους. Με τον τρόπο αυτό, οι κοινωνικές κατηγορίες προσφέρονται εύκολα για την δημιουργία στερεοτύπων γενικά και αρνητικών στερεοτύπων ειδικότερα.

Είναι ο σοβινισμός φυσιολογικός;
Η ευνοιοκρατία φαίνεται να είναι μια φυσική τάση του ανθρώπου. Σε πολλές μελέτες, οι άνθρωποι αποδίδουν πιο θετικά χαρακτηριστικά στην δική τους ομάδα από ό, τι σε άλλες ομάδες. Αυτό έχει αποδειχθεί διαπολιτισμικό χαρακτηριστικό. Το 1976, ο Marilynn Brewer και ο Donald Campbell δημοσίευσαν μια έρευνα από 30 φυλετικές ομάδες στην Ανατολική Αφρική. Τα θέματα που τους ζητήθηκε να αξιολογήσουν ήταν η σύγκριση της δικής τους και των άλλων φυλών σε μια σειρά από χαρακτηριστικά. 27 από τις 30 ομάδες βαθμολόγησαν τη δική τους ομάδα πιο θετικά από ό, τι οποιαδήποτε άλλη ομάδα. Σε μια σειρά από κλασικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 1950 και το 1960, οι Mouzafer και Carolyn Sherif μελέτησαν μια ομάδα από 12χρονα αγόρια σε μια θερινή κατασκήνωση. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες οι οποίες στη συνέχεια συγκρούονται μεταξύ τους σε ανταγωνιστικά παιχνίδια. Μετά από αυτά τα παιχνίδια, τα αγόρια ξεκάθαρα εμφανίζουν σοβινιστικά χαρακτηριστικά, αξιολογώντας σταθερά τις επιδόσεις της δικής τους ομάδας ως ανώτερες της άλλης ομάδας. Επιπλέον, το 90% των αγοριών χαρακτήριζαν ως καλύτερους φίλους αυτούς μέσα από τη δική τους ομάδα, ακόμη και αν, πριν από τον διαχωρισμό των ομάδων, πολλοί είχαν καλύτερους φίλους στην άλλη ομάδα.

Πώς θα μειωθεί η κοινωνική προκατάληψη;
Δεδομένου του πολυεθνικού και ποικιλόμορφου κόσμου μας, είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τους τρόπους για μείωση των κοινωνικών προκαταλήψεων. Στη δεκαετία του 1950, ο Gordon Allport εισήγαγε την υπόθεση της αλλότριας ομάδας επαφής. Κατά την άποψη αυτή, η αλλότρια διαμορφωμένη ομάδα επαφής, υπό θετικές συνθήκες μπορεί να μειώσει την κοινωνική προκατάληψη. Οι απαραίτητες προϋποθέσεις περιλαμβάνουν τη συνεργασία για την επίτευξη κοινών στόχων, ισότιμο καθεστώς μεταξύ των ομάδων, καθώς και υποστήριξη των τοπικών αρχών και πολιτιστικών προτύπων. Σημαντική έρευνα από τότε έχει στηρίξει αυτές τις ιδέες. Σε μια ανασκόπηση του 2003, οι Stephen Wright και Donald Taylor σημείωσαν επίσης την αποτελεσματικότητα της ταύτισης με μια ομάδα υπερ-συντεταγμένη. Με άλλα λόγια, οι διάφορες ομάδες μπορούν να έρθουν σε επαφή ως τμήμα μιας μεγαλύτερης ομάδας, για παράδειγμα, ως μέρος μιας κοινότητας.

Οι φιλίες μεταξύ ομάδων μειώνουν την κοινωνική προκατάληψη;
Η θετική συναισθηματική εμπειρία με τα μέλη των διαφόρων ομάδων μπορεί επίσης να μειώσει τα αρνητικά στερεότυπα. Έχοντας στενούς φίλους από διαφορετικές ομάδες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδος στον τομέα αυτό. Είναι σχεδόν αδύνατο να διατηρήσετε τα απλοϊκά, αρνητικά στερεότυπα για κάποιον που γνωρίζετε καλά. Δεύτερον, μια στενή σχέση προωθεί την ταύτιση με το άλλο πρόσωπο και στις ομάδες στις οποίες αυτό ανήκει. Με άλλα λόγια, οι σχέσεις σας με τους άλλους ανθρώπους και τα χαρακτηριστικά αυτών, μπορούν να γίνουν μέρος του ίδιου σας του εαυτού. Αυτό αναφέρεται ως ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ του άλλου με τον εαυτό σας, μια έννοια που εισήχθη από τους Stephen Wright, Arthur Aron και συνεργατών τους.

Αν και συχνά ακούμε για βαθιά ριζωμένες θεσμικές και πολιτιστικές αντιλήψεις που συμβάλλουν στο ρατσισμό, λιγότερο συχνά ακούμε για τα ψυχολογικά κίνητρα που εμπλέκονται στην διαδικασία. Με άλλα λόγια, ψυχολογικά, τι οδηγεί ένα άτομο να έχει ρατσιστικές αντιλήψεις; Παρακάτω παραθέτω μια λίστα με ψυχολογικά κίνητρα που φαίνεται να συμβάλλουν στον ρατσισμό.

1. Αυτοεκτίμηση
Παρατηρείται ότι οι άνθρωποι μερικές φορές χρησιμοποιούν τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις έναντι άλλων για να ενισχύσουν τη δική τους αυτοεκτίμηση. Όταν η αυτοεκτίμηση απειλείται, επιζήμιες πρακτικές και πεποιθήσεις όπως ο ρατσισμός φαίνεται να αποκαθιστούν την αυτοεκτίμηση (τουλάχιστον σε κάποιους). Αυτός προφανώς δεν είναι ένας κοινωνικά αποδεκτός και παραγωγικός τρόπος για να ξανακερδίσουν τα άτομα την αυτοεκτίμηση τους, αλλά παρόλα αυτά φαίνεται να είναι μια μέθοδος που μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν.
.
2. Θετική / αρνητική διάκριση
Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά πλάσματα. Μας αρέσει να είμαστε μέρος μιας ομάδας όπως ακριβώς μας αρέσει να βλέπουμε τους εαυτούς μας θετικά (αυτοεκτίμηση), θα θέλαμε να θεωρούν τις ομάδες που ανήκουμε ως σημαντικές (θετική ιδιαιτερότητα). Το πρόβλημα είναι ότι ένας τρόπος που αυτό γίνεται είναι υποτιμώντας μέλη άλλων ομάδων. Έτσι, αν κάποιος είναι αισθητά διαφορετικός σε κάποια ιδιότητα του, μερικές φορές οι άνθρωποι κατέχουν αρνητική στάση σχετικά με αυτό το άτομο, επειδή ανήκει σε διαφορετική ομάδα. Η κλασική και σύγχρονη έρευνα στην κοινωνική ψυχολογία υποστηρίζει αυτή την ιδέα καθώς οι άνθρωποι έχουν την τάση να ανταποκρίνονται περισσότερο ευνοϊκά για τους άλλους, αν είναι μέλη μιας κοινής ομάδας. Η ταυτότητα αυτή μπορεί να είναι θρησκευτική, πολιτική, κοινωνική, ακόμη και φυλετική. Καθώς ο Κόσμος γίνεται όλο και πιο ποικιλόμορφος, η επικοινωνία και η μετακίνηση πιο ευχερής, τουλάχιστον για ορισμένα άτομα φαίνεται ότι η Φυλή είναι ακόμα μια σημαντική διάκριση και η διάκριση αυτή προωθεί την αρνητική στάση απέναντι σε ανθρώπους που ανήκουν σε άλλες φυλετικές ομάδες.

3. Σιγουριά και σταθερή δομή
Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να έχουν μια πολύ σαφή και ξεκάθαρη άποψη για τον κόσμο. Για αυτούς τους ανθρώπους, ένας ραγδαία μεταβαλλόμενος κόσμος προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Η αλλαγή μπορεί να είναι γεγονότα όπως η εκλογή του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου, η αύξηση του αριθμού των εθνοτικών μειονοτικών πληθυσμών, η μεγαλύτερη ποικιλία ομάδων στο χώρο εργασίας, ή επίσης σοβαρά κοινωνικο-οικονομικά γεγονότα, εμφύλιοι πόλεμοι κλπ. Υπάρχει σαφής ανάγκη στους ανθρώπους για σταθερό πλαίσιο και έτσι συχνά επιδίδονται σε στερεοτυπική σκέψη και αντιδρούν σε καταστάσεις που τους κάνουν να αισθάνονται ότι απειλούνται υιοθετώντας ακόμη και εχθρική στάση απέναντι σε όσους είναι διαφορετικοί. Για αυτούς τους ανθρώπους, η προκατάληψη φαίνεται να είναι ένα μέσο για να διατηρηθεί ένα πολύ άκαμπτο σύστημα πεποιθήσεων για τον Κόσμο. Οι άνθρωποι που δεν διαθέτουν αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι πιο ανοιχτοί στο Νέο και επεξεργάζονται καλύτερα τις αλλαγές στην ζωή τους – σαν αποτέλεσμα, διακατέχονται πολύ λιγότερο από ρατσιστικά συναισθήματα, μισαλλοδοξία ή φόβο στο διαφορετικό.

4. Επιβίωση
Μερικοί μελετητές έχουν υποστηρίξει ότι η προκατάληψη και ο ρατσισμός ειδικότερα, μπορεί να κινητοποιούνται από τα βασικά κίνητρα επιβίωσης. Οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί ως ένα είδος που ευδοκιμεί σε ομάδες και οι ομάδες ανταγωνίζονται για πόρους που σπανίζουν. Και δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε πίσω στους προγόνους μας και την Παγκόσμια Ιστορία της Ανθρωπότητας. Ακόμα και σήμερα, τα έθνη και οι ομάδες μιας χώρας έχουν να αντιμετωπίσουν την περιορισμένη πρόσβαση σε επίσης περιορισμένους πόρους (π.χ. νερό, γόνιμη γη, λιμάνια, πετρέλαιο, κλπ). Η κοινωνική ψυχολογική έρευνα αποδεικνύει ότι είναι πολύ εύκολο να προκληθεί ρήξη μεταξύ ομάδων, εφόσον αυτές ανταγωνίζονται για ένα αγαθό σε ανεπάρκεια. Ως εκ τούτου, μία από τις αιτίες του ρατσισμού μπορεί να είναι μια έμφυτη τάση προς την σύγκρουση ομάδων στην ανάγκη απόκτησης και διατήρησης πόρων. Φυσικά, αυτό είναι εξαιρετικά προβληματικό και δυσπροσαρμοστικό στη σύγχρονη, αλληλο-διασυνδεδεμένη Κοινωνία. Ωστόσο, όταν οι άνθρωποι εξελίχθηκαν, ο κόσμος μας ήταν πολύ διαφορετικός. Οι εγκέφαλοί μας εξελίχθηκαν για αυτόν τον παλιό κόσμο, όχι το σύγχρονο στον οποίο ζούμε σήμερα. Ως εκ τούτου, πρέπει να προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε συστήματα πεποιθήσεων που να απορρίπτουν ότι μπορεί να είναι μια φυσική τάση έλλειψης εμπιστοσύνης και αρνητικής στάσης για τους ανθρώπους που φαίνονται διαφορετικοί από εμάς. Έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο, αλλά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας, αν υπάρχει κάποια αλήθεια στον ισχυρισμό ότι η προκατάληψη μπορεί να οφείλεται σε βασικά κίνητρα επιβίωσης.

5. Επικράτηση
Οι μελετητές αντλώντας υλικό από την εξελικτική ψυχολογία, έχουν επίσης ισχυριστεί ότι ο ρατσισμός μπορεί να καθοδηγείται από κίνητρα για κυριαρχία. Υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι, όπως και πολλά άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά, είναι ιεραρχικά ζώα. Για να εγκατασταθεί μια ιεραρχία, θα πρέπει να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ανθρώπων. Ο ρατσισμός βοηθά στη διατήρηση των διαφόρων καθεστώτων, διότι καταπιέζει τις μειονοτικές ομάδες. Προς στήριξη του ισχυρισμού αυτού, η έρευνα διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έχουν ισχυρή τάση για κυριαρχία, τείνουν να σταδιοδρομούν σε επαγγέλματα που προωθούν την ιεραρχία ή σε θέσεις εξουσίας. Αυτά τα άτομα υψηλού κυριαρχικού status είναι επίσης περισσότερο διατεθειμένα να διατηρήσουν τις προκαταλήψεις προς τα μέλη των μειονοτικών ομάδων. Αυτό είναι ίσως το κρίσιμο σημείο, όπου οι νόμοι και η κοινωνική πολιτική είναι κρίσιμες μεταβλητές. Αν μερικοί άνθρωποι διακατέχονται από κίνητρα να καταπιέζουν ορισμένες ομάδες, πρέπει να επαγρυπνούμε στις προσπάθειές μας για την προώθηση της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Τι πρέπει να γίνει;
Είναι γενικά παραδεκτό ότι η καλύτερη αντιμετώπιση ενός δυσλειτουργικού κοινωνικού φαινομένου είναι η πρόληψη και όχι η καταστολή.
Η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη τεχνική για την προώθηση της φυλετικής αρμονίας, είναι η ανάμειξη φυλετικών ή εθνοτικών ομάδων σε νέες ομάδες όπου συνεργάζονται για έναν κοινό στόχο, έχει ως στόχο να σπάσει ακριβώς τέτοια εμπόδια στην κατανόηση. Μερικές από τις πιο υποσχόμενες τεχνικές έχουν ως στόχο παιδιά του δημοτικού, των οποίων οι προκαταλήψεις δεν είχαν το χρόνο να διαμορφωθούν ή να παγιωθούν. Αλλά η έρευνα έχει επίσης οδηγήσει σε μια σειρά από αρχές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε οργανισμό, για να αλλάξει το περιβάλλον που οδηγεί σε ρατσιστικά φαινόμενα.
Διαφυλετικές ομάδες μάθησης – Μια από τις πιο επιτυχημένες μεθόδους χωρίζει τους μαθητές σε διαφυλετικές ομάδες μάθησης, οι οποίες, όπως με τις αθλητικές ομάδες, δένει τα μέλη μαζί σε κοινό σκοπό, που τελικώς μπορεί να οδηγήσει σε φιλία. Τέτοιες ομάδες μάθησης είναι ευρέως διαδεδομένες στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα σε περιοχές με πιθανά ή πραγματικά φυλετικά προβλήματα. Στο Ισραήλ, έχουν χρησιμοποιηθεί για να εκτονωθεί η ένταση μεταξύ των Εβραίων μαθητών της Μέσης Ανατολής και αυτών ευρωπαϊκής καταγωγής. Στον Καναδά, μεταξύ των Καναδών και των μεταναστών, καθώς και στην Καλιφόρνια μεταξύ των ισπανόφωνων και των μη-ισπανόφωνων φοιτητών.
Παρά το γεγονός ότι οι έρευνες δείχνουν μια σχετική μείωση των ρατσιστικών αντιλήψεων στις ΗΠΑ κατά τα τελευταία 40 χρόνια, ο αριθμός των ανθρώπων που εκφράζουν ανοιχτά μισαλλοδοξία και προκατάληψη εξακολουθεί να υφίσταται σε πιο «εκλεπτυσμένες» και συγκεκαλυμμένες μορφές. Ο Δρ Gadlin, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, αναφέρει ότι η συμπεριφορά των φοιτητών του κολεγίου είναι μια ηχηρή ένδειξη φυλετικών στάσεων και πεποιθήσεων. Οι Πανεπιστημιουπόλεις ήταν στην πρώτη γραμμή του Κινήματος των Πολιτικών Δικαιωμάτων στη δεκαετία του 1960. Όμως τα τελευταία δύο χρόνια, ο ίδιος σημειώνει ότι «φυλετικά περιστατικά βίας σημειώνουν πλέον αύξηση στις πανεπιστημιουπόλεις σε όλη τη χώρα».

Πάρα πολύ συχνά οι άνθρωποι βλέπουν την κοινωνική (και αντίστοιχα φυλετική, θρησκευτική, ιδεολογικοπολιτική κλπ) κατηγορία και όχι το άτομο. Όταν σχηματίζονται αυτές οι κατηγορίες, οι πεποιθήσεις και οι παραδοχές που τις υποθάλπουν επιβεβαιώνονται σε κάθε δυνατή ευκαιρία, αγνοώντας αποδείξεις για το αντίθετο. Ο David Hamilton, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα, έχει καταδείξει σε μια σειρά πειραμάτων ότι οι άνθρωποι έχουν την τάση να ξεχνούν τα γεγονότα που θα αλλάξουν τις υποθέσεις τους σχετικά με τις Κατηγορίες, ενώ αναζητούν και θυμούνται πληροφορίες που θα επιβεβαιώσουν αυτές τις υποθέσεις. «Όταν συναντώ κάποιον που δεν ταιριάζει με τα στερεότυπα μου», λένε οι ίδιοι «το άτομο αυτό αποτελεί απλώς μια εξαίρεση».
Η αίσθηση της δικαιοσύνης είναι επίσης σημαντική. Αν μία ομάδα αντιμετωπίζεται ευνοϊκότερα ή υπάρχει η υπόνοια για κάτι τέτοιο, η κατάσταση είναι πλέον ώριμη για εντάσεις, που συχνά εκφράζονται με Κοινωνικό Αυτοματισμό. Το συνολικό κοινωνικό κλίμα είναι σημαντικό για την καταπολέμηση του ρατσισμού, αλλά και παράπλευρων άλλων φαινομένων όπως του κοινωνικού αποκλεισμού και κοινωνικού αυτοματισμού. Η Φτώχια και οι ιδιαίτερα έντονες και βίαιες κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές, συμβάλλουν τα μέγιστα στον έτι περαιτέρω διαχωρισμό των ανθρώπων σε ομάδες, που αυτό-εκπαιδεύονται στην καλλιέργεια Μίσους για το Διαφορετικό, και στην ανέγερση, διατήρηση και ενδυνάμωση σαφών διαχωριστικών γραμμών από άλλους ανθρώπους – ομάδες και εν τέλει προετοιμάζονται συνειδητά και ασυνείδητα για την τελική και ιδιαίτερα καταστροφική σύγκρουση.  Αν από την άλλη προσποιούμαστε ότι προβλήματα δεν υπάρχουν, ότι δεν υφίστανται στην Κοινωνία που ζούμε έννοιες όπως Ρατσισμός, Κοινωνικός Αποκλεισμός ή Κοινωνικός Αυτοματισμός, τότε οι εντάσεις θα κλιμακωθούν μέχρι τελικώς να εκραγούν.

Κλείνοντας συμπερασματικά, υπάρχουν μια σειρά από ψυχολογικά κίνητρα που βοηθούν να διατηρήσουν ζωντανό τον ρατσισμό. Και αυτά τα κίνητρα αναμφίβολα συμβάλλουν στην ευρύτερη ανάπτυξη δυνάμεων που συντηρούν το φαινόμενο. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τα κίνητρα, γιατί η γνώση είναι δύναμη. Γνωρίζοντας τις ψυχολογικές δυνάμεις και μηχανισμούς που ευοδώνουν το ρατσισμό (και τις άλλες μορφές προκαταλήψεων), θα μας βοηθήσει στην καταπολέμηση του. Σε έναν κόσμο που η εξέλιξη είναι ραγδαία αλλά παράλληλα έχει έναν αυξανόμενο αριθμό πυρηνικών, βιολογικών και χημικών όπλων και αντιμετωπίζει περιβαλλοντικούς κινδύνους που απειλούν όλους τους ανθρώπους, μπορεί να είναι η ικανότητά μας για συνεργασία και όχι σύγκρουση, που ενδεχομένως θα σώσει όλους μας.

Το πασίγνωστο πείραμα για τις επιπτώσεις του ρατσισμού και του διαχωρισμού:
«Το 1970, η Τζέην Έλλιοτ, δασκάλα δημοτικού, πραγματοποίησε ένα διήμερο πείραμα. Την πρώτη μέρα, έπεισε τα παιδιά πως όσα έχουν μπλε μάτια είναι ανώτερα από όσα έχουν καφέ μάτια, και πως από εκείνη τη στιγμή θα είχαν πλεονεκτική θέση έναντι των καφέ στα πάντα: Οι μπλε θα είχαν μεγαλύτερο διάλειμμα ενώ οι καφέ θα έμεναν μέσα, σε καμία περίπτωση οι καφέ δεν θα μπορούσαν να παίξουν με τους μπλε, ενώ οι καφέ θα έπρεπε να φοράνε κολάρο ώστε να ξεχωρίζουν και να πίνουν νερό από τον ψύκτη μόνο με ποτήρι. Τη δεύτερη μέρα, οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Τώρα, οι καφέ είναι καλύτεροι, πιο έξυπνοι, έχουν παραπάνω διάλειμμα και απολαμβάνουν όλα όσα απολάμβαναν την προηγούμενοι οι μπλε. Οι αντιδράσεις και η συμπεριφορά των παιδιών καταγράφηκαν από κάμερες. Μια ήρεμη τάξη, με χαρούμενα παιδιά που έπαιζαν και διασκέδαζαν, χωρίστηκε στη μέση. Για πρώτη φορά, υπήρξε συμπλοκή στην αυλή του σχολείου μεταξύ καφέ και μπλέ ματιών, με τους τελευταίους να αποκαλούν υποτιμητικά τους μέχρι πριν λίγο φίλους τους “καφεμάτηδες”, όπως αποκαλούσαν οι γονείς τους τους μαύρους, “αράπηδες”. Για πρώτη φορά, τα παιδιά ένιωθαν το βάρος της φυλετικής διάκρισης και του ρατσισμού στις πλάτες τους, για κάτι που δεν επέλεξαν να έχουν (καφέ ή μπλε μάτια) και που δεν μπορούσαν να αλλάξουν. Αντιθέτως, όταν βρίσκονταν στην πλεονεκτική θέση του ανώτερου, κατόπιν εντολής δασκάλας, η «ψυχολογία του ευνοημένου» τα ωθούσε στο να είναι πιο χαρούμενα και να λύνουν ασκήσεις πολύ πιο γρήγορα».